18/05/2016
Zgodnie z nową ustawą, każda firma zobowiązana będzie do comiesięcznego przesyłania fiskusowi elektronicznego pliku zawierającego całą ewidencję zakupów i sprzedaży. Na żądanie organu skarbowego będziemy musieli dostarczyć również plik zawierający m.in. wykaz faktur, księgę przychodów i rozchodów a także... wyciągi bankowe. Nowe przepisy wchodzą w życie już w lipcu 2016 roku.
Znowelizowane przepisy Ordynacji Podatkowej przewidują wprowadzenie całkowicie nowego obowiązku, jakim jest Jednolity Plik Kontrolny. Każdy przedsiębiorca prowadzący księgowość w formie elektronicznej już wkrótce zobowiązany będzie do przesyłania urzędowi skarbowemu bardzo szczegółowych danych dotyczących prowadzonej działalności. Dane te przesyłane będą w formie elektronicznego pliku. Wszyscy przedsiębiorcy zobowiązani będą do sporządzania takich plików w jednolitej formie.
Prace nad nowelizacją ordynacji podatkowej w tym zakresie prowadzone były już przez poprzedni rząd. Nowy minister finansów nie zrezygnował jednak z tego rozwiązania. Nowy rząd od samego początku zapowiadał bowiem rozpoczęcie ofensywy przeciwko miliardowym wyłudzeniom podatku VAT, jakie mają miejsce od kilku lat. Jednym z elementów walki z tymi wyłudzeniami będzie właśnie wprowadzenie obowiązku przesyłania jednolitego pliku kontrolnego.
Szczegółowe dane przesyłane będą w jednolitym formacie XML przez wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Pozwoli to na automatyzację kontroli skarbowych i natychmiastowe sprawdzenie transakcji zawieranych przez wszystkich kontrahentów przedsiębiorcy. W ten sposób, przy wykorzystaniu odpowiednich algorytmów, fiskus będzie mógł dokonać natychmiastowych kontroli krzyżowych.
Niestety, minusem tego rozwiązania jest fakt, iż wyłudzenia dokonywane przez duże firmy, uderzą również rykoszetem w setki tysięcy małych działalności gospodarczych, które również zostaną zobowiązane do sporządzania i comiesięcznego wysyłania plików kontrolnych.
Jakich danych zażąda fiskus?
Zgodnie ze wzorem opublikowanym przez Ministra Finansów, jednolity plik kontrolny zawierać musi dane finansowe firmy w ramach siedmiu struktur:
- Księgi rachunkowe
- Wyciągi bankowe
- Magazyn
- Ewidencje VAT (ewidencja zakupu i ewidencja sprzedaży)
- Wystawione faktury VAT
- Podatkowa księga przychodów i rozchodów
- Ewidencja przychodów
Na żądanie organów kontroli skarbowej, przedsiębiorca będzie musiał dostarczyć plik kontrolny zawierający dane uporządkowane według wszystkich siedmiu struktur.
To jednak nie koniec. Plik kontrolny należało będzie bowiem wysyłać również bez żądania organów skarbowych. W tym przypadku jednak zakres danych będzie znacznie węższy. Każdego miesiąca, firmy zobowiązane będą wysyłać pliki kontrolne zawierające całą ewidencję zakupów VAT oraz ewidencję sprzedaży VAT.
Do tej pory, tak szczegółowe dane dotyczące działalności firmy, urzędnicy skarbowi mogli uzyskać jedynie po wszczęciu kontroli lub czynności sprawdzających. Wkrótce jednak przedsiębiorcy zobowiązani będą do rutynowego, comiesięcznego dostarczania tych wszystkich danych na serwery fiskusa. Będzie to zatem taki sam comiesięczny obowiązek, jak obecnie przesłanie deklaracji VAT-7. Tyle że dane przekazywane do wiadomości urzędu skarbowego będą miały nieporównanie większy zakres.
Od kiedy obowiązek przesyłania danych?
Ordynacja podatkowa przewiduje pewne zróżnicowanie, jeśli chodzi o moment rozpoczęcia obowiązywania nowych przepisów. Moment wejścia w życie nowego obowiązku zależeć będzie od wielkości firmy.
Obowiązek przesyłania plików kontrolnych najszybciej zostanie nałożony na firmy duże, tj. takie, które zatrudniają więcej niż 250 pracowników a ich roczne obroty przekraczają 50 mln EUR rocznie. Takie przedsiębiorstwa będą zobowiązane do przesyłania wszystkich plików już od lipca 2016 roku.
Obowiązek ten zostanie odsunięty w czasie w przypadku firm małych i średnich, czyli takich, które zatrudniają mniej niż 250, ale więcej niż 10 pracowników a ich roczne przychody zawierają się w przedziale 2-50 mln EUR. W przypadku takich firm, comiesięczna wysyłka plików kontrolnych zawierających ewidencję VAT zacznie obowiązywać dopiero od stycznia 2017 roku. Natomiast sporządzanie plików zawierających wszystkie siedem struktur na żądanie fiskusa wejdzie w życie dopiero od lipca 2018 roku.
Ostatnią grupę stanowią tzw. mikroprzedsiębiorcy, czyli firmy zatrudniające mniej niż 10 pracowników i osiągające obroty niższe od 2 mln EUR rocznie. W przypadku takich firm, obowiązek sporządzania comiesięcznych plików kontrolnych zawierających tylko ewidencję VAT zostanie odsunięty w czasie jeszcze bardziej, tj. aż do stycznia 2018 roku. Obowiązek przedstawienia wszystkich danych w pliku kontrolnym na żądanie organu, będzie dotyczył mikroprzedsiębiorców, podobnie jak poprzednią grupę, od lipca 2018 roku.
Co ciekawe, standard pliku kontrolnego, jaki zostanie wdrożony w Polsce już za kilka tygodni, jest standardem wypracowanym przez OECD już w 2005 roku i funkcjonuje od dawna pod nazwą SAF-T (Standard Audit File for Tax). Został on wprowadzony już w innych krajach, m.in. w Portugalii, Francji, Luksemburgu czy Holandii.
Wprowadzenie jednolitego formatu pliku ma szansę przyczynić się do sporych oszczędności, zarówno po stronie fiskusa, jak i po stronie podatników. Obecnie wszelkie dokumenty przekazywane są bowiem urzędom np. w wersji pdf lub, co gorsza, w formie papierowej. Dane w takiej formie uniemożliwiają automatyzację analizy danych, i co za tym idzie, przyczyniają się do znacznego wydłużenia kontroli. Ministerstwo Finansów szacuje zaś, że wprowadzenie jednolitego pliku spowoduje, tylko po stronie fiskusa, oszczędności rzędu 300 mln zł rocznie. Już wcześniej minister finansów zapowiedział bowiem zwolnienie co szóstego pracownika skarbówki (o szczegółach pisaliśmy tutaj).
Najważniejszym celem wprowadzenia jednolitego pliku wydaje się jednak być dążenie ministerstwa do odzyskania kontroli nad ogromnymi wyłudzeniami podatku VAT, które według niedawnych szacunków, mogą uszczuplać budżet państwa nawet o 20 miliardów zł rocznie. W tym kontekście, ciekawostkę stanowi przypadek Portugalii, gdzie po wprowadzeniu tego rozwiązania, dochody budżetowe z tytułu VAT wzrosły skokowo aż o 20%.
Istnieje oczywiście też druga strona medalu. Wprowadzenie obowiązku przesyłania jednolitych plików kontrolnych jest bowiem kolejną państwową regulacją, która pociąga za sobą jeszcze większą kontrolę nad każdym ruchem i każdą transakcją wykonaną przez każdą z polskich firm. Możemy oczywiście mieć nadzieję, że informacje te wykorzystywane będą tylko i wyłącznie dla celów tropienia oszustów. Praktyka uczy jednak, że zwiększenie zakresu tak wrażliwych informacji dostępnych dla władz, nie pozostaje bez wpływu na zachowanie urzędników. Comiesięczne przekazywanie fiskusowi opisów wszystkich transakcji zawartych w ewidencjach VAT może bowiem ostatecznie przyczynić się do wzmożonych kontroli również po stronie małych przedsiębiorców.
| Zobacz również: | Rejestracja firmy za granicą |
| Podatek spadnie z 19% do 15% | |
| Kwota wolna będzie wzrastać o 1000 zł rocznie | |
