Składki ZUS - Aktualne i historyczne

15/02/2016

Od stycznia 2016 roku wprowadzona została minimalna wysokość zasiłku macierzyńskiego dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą. Ponadto, kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim, nie będą już miały obowiązku opłacania składki zdrowotnej.

Przypomnijmy, że od stycznia 2016 roku zaczęły obowiązywać przepisy o świadczeniu rodzicielskim. Przepisy te wprowadziły nowy zasiłek rodzicielski w wysokości 1000 zł miesięcznie. To zupełnie nowe świadczenie przysługuje przez okres jednego roku wszystkim tym kobietom, które urodziły dziecko, ale nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego. Świadczenie rodzicielskie przysługuje więc wszystkim kobietom nieubezpieczonym w ZUS, głównie bezrobotnym i studentkom, ale również kobietom otrzymującym wynagrodzenia z tytułu nieoskładkowanych umów o dzieło (o szczegółach pisaliśmy tutaj).

W dalszej konsekwencji jednak, nowe świadczenie odbiło się pozytywnie również na wysokości świadczeń wypłacanych kobietom prowadzącym działalność gospodarczą. Spowodowało też, że kobiety prowadzące swoją firmę, będą płacić niższe składki.

Wyższy zasiłek macierzyński dla kobiet z firmą

Wprowadzenie nowych przepisów o świadczeniu rodzicielskim wymusiło również zmiany w przepisach o zasiłkach macierzyńskich.

Wprowadzenie samego tylko świadczenia rodzicielskiego doprowadziłoby bowiem do kuriozalnej sytuacji, w której kobiety nieubezpieczone (a więc nieopłacające żadnych składek) otrzymywałyby większe świadczenie, niż znaczna część kobiet ubezpieczonych (i odprowadzających co miesiąc składki do ZUS).

W sytuacji takich poszkodowanych matek, znalazłyby się m.in. kobiety prowadzące działalność gospodarczą. Kobiety, które prowadzą firmę krócej niż 2 lata, opłacają bowiem składki ZUS w preferencyjnej wysokości. To z kolei przekłada się na wysokość przysługującego im zasiłku macierzyńskiego, który nie przekracza 315 zł miesięcznie.

Kobiety nie opłacające żadnych składek ZUS, otrzymywałyby więc 1000 zł świadczenia rodzicielskiego, podczas gdy kobiety z firmą, odprowadzające co miesiąc składki ZUS w wysokości 465 zł, otrzymywałyby zaledwie 315 zł zasiłku macierzyńskiego.

Sytuacja ta wymusiła więc również korektę przepisów o zasiłku macierzyńskim. Od 1 stycznia 2016 roku, każdy zasiłek macierzyński, który nie przekracza kwoty 1000 zł netto, zostanie automatycznie podwyższony do tej kwoty. Poczynając od stycznia 2016 roku, kobiety prowadzące działalność gospodarczą nie mogą zatem otrzymywać zasiłku macierzyńskiego w kwocie niższej niż 1000 zł netto.

Kobieta nie musi już opłacać składki zdrowotnej po urodzeniu dziecka

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego dla kobiet prowadzących firmy, okazuje się jednak fikcją, gdy uwzględnimy przymus opłacania składki zdrowotnej w okresie trwania urlopu macierzyńskiego.

Przypomnijmy, że osoby prowadzące działalność gospodarczą, w okrasach w których pobierają zasiłek chorobowy lub zasiłek macierzyński, zwolnione są z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ale nie są zwolnione z opłacania składki zdrowotnej (o szczegółach pisaliśmy tutaj).

Kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim miały zatem obowiązek odprowadzania co miesiąc pełnej składki zdrowotnej (obecnie wynosi ona 288,95 zł). W przypadku kobiet prowadzących działalność gospodarczą doprowadziło by to do kolejnego kuriozum, w którym zasiłek macierzyński zostałby co prawda takiej kobiecie podwyższony do 1000 zł, ale z tej kwoty nowo upieczona matka musiałaby oddać państwu prawie 300 zł tytułem składki zdrowotnej. Ponownie więc, doszło by sytuacji, w której kobieta ubezpieczona (i odprowadzająca składki) de facto otrzymywałaby o 300 zł mniej niż kobieta nieubezpieczona (i nie posiadająca obowiązku opłacania składki zdrowotnej).

Ostatecznie, i ta sytuacja została wyprostowana przez kolejną nowelizację przepisów. Nowe przepisy zwalniają bowiem z opłacania składki zdrowotnej wszystkie te osoby, którym przysługuje zasiłek macierzyński w kwocie nieprzekraczającej kwoty świadczenia rodzicielskiego. Zatem od 1 stycznia 2016 roku, kobiety prowadzące działalność gospodarczą będą zwolnione z opłacania składki zdrowotnej przez cały okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, o ile zasiłek ten nie będzie wyższy niż 1000 zł netto.

Co ciekawe, zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej przysługuje niezależnie od tego z jakiego tytułu nabyte zostało prawo do zasiłku macierzyńskiego. Kobietom, które prowadzą działalność, ale prawo do zasiłku nabyły z innego tytułu (np. z etatu), również przysługuje zwolnienie z opłacania "firmowej" składki zdrowotnej.

Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej, na takich samych zasadach, przysługuje również osobom współpracującym przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Szerzej o sytuacji takich osób pisaliśmy tutaj.