15/01/2013
Nową wartość składki zdrowotnej poznamy w ciągu najbliższych kilku dni. Możemy być pewni, że wartość ta ulegnie, jak co roku, istotnej podwyżce. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego składka zdrowotna rośnie każdego roku nieproporcjonalnie do dochodów polskich przedsiębiorców?
Składka zdrowotna wynosi obecnie 9% podstawy wymiaru. Dla osób prowadzących działalność gospodarczą tę podstawę wymiaru stanowi 75% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. Przyjrzyjmy się bliżej tej wartości.
Wartość ta publikowana jest przez Główny Urząd Statystyczny. Jak GUS wylicza tę wartość? Zgodnie z informacjami publikowanymi na stronach internetowych GUS jak również w rocznikach statystycznych wydawanych przez tę instytucję, wartość przeciętnego wynagrodzenia obliczana jest na podstawie danych dotyczących podmiotów, które zatrudniają.... więcej niż 9 pracowników.
Oznacza to, że GUSu nie interesują wynagrodzenia ludzi zatrudnionych w firmach małych, zatrudniających mniej niż 9 osób. Ich wynagrodzenia nie są brane pod uwagę do wyliczania średniej. GUS nie uwzględnia również zarobków osób samozatrudnionych. Odpowiedź na pytanie dlaczego GUS w tak wybiórczy sposób zbiera dane pozostawimy do samodzielnej refleksji. Tutaj postaramy zastanowić się nad zasadnością (czy może całkowitym jej brakiem) stosowania takich danych do wyliczania obciążeń dla firm małych, a najczęściej dla firm jednoosobowych.
Oczywistym wydaje się fakt, iż zarobki w firmach dużych są większe od zarobków w firmach małych. Firma duża to wykorzystanie tzw. efektu skali i możliwość rozłożenia kosztów stałych. To także większa renoma, możliwość budowania silnej marki, która przekłada się na wyższe marże. Wielkość to również możliwość lobbowania u władz i otrzymania państwowych dotacji (LOT, Fiat) czy wieloletnich zwolnień z podatków (markety). Wielkość firmy, czy może nawet korporacji niesie ze sobą efekt przyciągania najlepszych, a tym samym najlepiej opłacanych specjalistów, którzy w efekcie przyczyniają się do podwyższania średniej wynagrodzeń.
Dokładnie na odwrót jest w firmach małych, rodzinnych, często jednoosobowych. Średnia wynagrodzeń (a w przypadku firm jednoosobowych - średnia dochodu) w takich firmach jest zatem, w skali całego kraju, dużo niższa niż w dużych przedsiębiorstwach.
Jeśli mielibyśmy zachować lub chociaż przybliżyć się do zachowania jakichkolwiek zasad proporcjonalności, należało by więc przyjąć, iż do wyliczania takich obciążeń jak składka zdrowotna dla małych firm, powinna służyć średnia wynagrodzeń wyliczana dla... małych firm.
Tymczasem obecnie, do ustalenia wysokości danin płaconych przez firmy małe służy średnia wynagrodzeń wyliczana na podstawie danych z dużych firm i korporacji. Taki sposób obliczania składki zdrowotnej jest więc całkowicie bezzasadny i niesprawiedliwy. Jedynym celem, jaki mógł przyświecać pomysłodawcom takiego sposobu kalkulowania składki zdrowotnej dla małych firm wydaje się więc chęć możliwie jak największego "podkręcenia" dochodów państwa.
To nie pierwszy taki przypadek, gdy GUS publikuje dane w sposób wybiórczy, całkowicie zniekształcając obraz rzeczywistości. Już wcześniej pisaliśmy o manipulowaniu przez GUS danymi o poziomie konsumpcji w Polsce.
W ciągu kilku najbliższych dni poznamy wysokość nowej składki zdrowotnej na 2013 rok. Dane historyczne wskazują, iż w ostatnich latach składka zdrowotna rosła każdego roku o 4,3% - 10,4%, niezależnie od kondycji i rentowności małych, jednoosobowych firm. Z prawdopodobieństwem bliskim pewności możemy przyjąć, że i w tym roku składka zdrowotna wzrośnie o podobną wielkość. Czy ten wzrost odpowiadać będzie wzrostowi dochodów przeciętnego polskiego przedsiębiorcy?
| Zobacz również: | Jak uniknąć ZUS? |
| Nowe składki ZUS na 2013 rok | |
| Nadużycia w ZUS na 650 mln zł |
