Wielu przedsiebiorców bierze samochody w leasing. Jak rozliczać faktury za opłatę wstępną, a jak za raty leasingowe? Czy można odliczyć cały VAT wynikający z tych faktur, czy tylko 60%?
Z tytułu umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego można odliczyć 60% podatku naliczonego, ale nie więcej niż 6000 zł. Odliczenia można dokonać na podstawie otrzymanej faktury VAT, w tym dokumentującej czynsz inicjalny. Pozostałe 40% VAT można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
W przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6000 zł. W odniesieniu do usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczajacej 3,5 tony na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania tego rodzaju pojazdów, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może przekroczyć kwoty 6000 zł.
WAŻNE
Jeżeli leasingowanym pojazdem jest samochód osobowy, to wówczas przysługuje tylko częściowe odliczenie podatku naliczonego. Chodzi to u podatek naliczony od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą, zatem również od czynszu inicjalnego. Ograniczenie wynoszące 60%, ale nie więcej niż 6000 zł, odnosi się do kwot VAT z całego okresu umowy leasingu.
Warunkiem korzystania z przysługującego podatnikowi odliczenia jest wykonywanie przez niego czynności opodatkowanych VAT. O odliczeniu nie może być bowiem mowy np. w przypadku lekarza wykonującego usługi związane z ochroną zdrowia, który na potrzeby prowadzonej działalności bierze w leasing samochód osobowy, bowiem świadczy on usługi korzystające ze zwolnienia od VAT, niedające prawa do odliczania VAT zawartego w towarach i usługach nabywanych na potrzeby tego rodzaju działalności.
PRZYKŁAD
Spółka Mleczarz produkująca i sprzedająca wyroby mleczne zawarła umowę leasingu operacyjnego na samochód osobowy. W październiku 2007 r. otrzymała fakturę VAT na czynsz inicjalna y w wysokości 40 000 zł netto i 8800 zł VAT. Następne raty leasingowe mają być płacone i dokumentowane fakturami w wysokości 1000 zł netto, 220 zł VAT. W związku z tym spółka Mleczarz może odliczyć w rozliczeniu za październik 2007 r. - 60% z kwoty 8800 zł, czyli 5280 zł.
Samochód - odliczenie VAT z faktury za leasing
Ponieważ maksymalne odliczenie wynosi 6000 zł, zatem w kolejnych miesiącach spółka z następnych faktur VAT może odliczyć kwotę 720 zł. Spółka może odliczać podatek naliczony (po 60% podatku z kolejnych faktur za raty leasingowe) do czasu, aż suma podatku naliczonego (z faktur za czynsz inicjalny oraz faktur za kolejne raty leasingowe) nie przekroczy kwoty 6000 zł. Po przekroczeniu tej kwoty spółka nie będzie mogła odliczać VAT z kolejnych faktur za raty leasingowe.
A zatem odliczenie VAT przez spółkę Mleczarz w kolejnych miesiącach przedstawia się następująco:
- listopad 2007 - 60% z kwoty 220 zł = 132 zł
- grudzień 2007 - 60% z kwoty 220 zł = 132 zł
- styczeń 2008 - 60% z kwoty 220 zł = 132 zł
- luty 2008 - 60% z kwoty 220 zł = 132 zł
- marzec 2008 - 60% z kwoty 220 zł = 132 zł
Łącznie spółka od listopada 2007 r. do marca 2008 r. odliczyła 5940 zł (22% VAT z faktury za czynsz inicjalny + VAT z 5 faktur za raty leasingowe). W związku z tym spółce pozostało do odliczenia 60 zł, które rozliczy w rozliczeniu za kwiecień.
PRZYKŁAD
Pan Piotr Kozłowski zawarł umowę leasingu operacyjnego na samochód osobowy. Otrzymał fakturę VAT na czynsz inicjalny w wysokości 70 000 zł netto, VAT 15 400 zł. Z faktury tej może odliczyć 60% podatku naliczonego, ale nie więcej niż 6000 zł. Ponieważ 60% VAT z tej faktury, czyli od 15 400 zł, wynosi 9240 zł, to pan Piotr Kozłowski może odliczyć z tytułu tego zakupu tylko 6000 zł. Pozostałe faktury VAT za kolejne raty leasingowe w ogóle nie będą podstawą do odliczenia VAT w żadnej wysokości.
Zaliczenie do kosztów nieodliczonego VAT
Jeżeli chodzi o drugą część pytania, tj. możliwość zaliczenia nieodliczanego VAT do kosztów uzyskania przychodu, to należy stwierdzić, że kwoty te bezwzględnie stanowią koszt uzyskania przychodu. Przemawiają za tym bezpośrednio przepisy ustaw o podatkach dochodowych, które zezwalają na zaliczenie do kosztów podatku naliczonego w tej części, w której zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty podatku należnego.
Rozliczenie w kosztach czynszu inicjalnego
Od 2007 r. pojawiały się pewne wątpliwości, czy czynsz inicjalny może być odliczany jednorazowo, czy też należy go proporcjonalnie rozłożyć do czasu trwania umowy leasingu. Zmiany od 1 stycznia 2007 r. zasad potrącania w czasie kosztów niezwiazanych bezpośrednio z przychodami danego (jednego) roku podatkowego (a więc m.in. czynszu inicjalnego) odnoszą się przede wszystkim do podatników - zarówno podatku dochodowego od osób fizycznych, jaki i podatku dochodowego od osób prawnych - prowadzących księgi rachunkowe.
Czynsz inicjalny w umowach leasingu nie może być powiązany z przychodami tylko jednego roku podatkowego, gdyż umowa leasingu trwa kilka lat. Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który odnosi się do podatników prowadzących księgi rachunkowe, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Oznacza to, że podatnicy prowadzący księgi rachunkowe mają obowiązek podzielenia czynszów inicjalnych na każdoroczne części (stosownie do długości trwania leasingu w danym roku podatkowym) i potrącania w kosztach danego roku podatkowego (w którym trwa leasing) stosownej części tych opłat.
Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 6 ww. ustawy, powyższa zasada ma zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego. Oznacza to zatem stosowanie tej samej zasady do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów w sposób memoriałowy.
Prawidłowość rozliczania czynszu inicjalnego od umów leasingu w czasie trwania umowy potwierdziło Ministerstwo Finansów w piśmie z 28 maja 2007 r., DD6-8213-190/MD/07/427, stwierdzając, że "uzasadnione jest, aby w świetle stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 stycznia 2007 r. wstępną opłatę leasingową, dotyczącą ściśle określonego czasu trwania umowy leasingu zawartej na czas oznaczony, podatnik rozliczał proporcjonalnie do długości trwania tej umowy".
Gazeta Prawna, 01.01.2008
