Składki ZUS - Aktualne i historyczne

01/10/2025

Rząd zamierza zlikwidować ulgę podatkową, z której od sześciu lat korzystają tysiące jednoosobowych firm. Jednak duże firmy mogą spać spokojnie. Dla nich ulga zostanie utrzymana.

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowelizacji przepisów podatkowych. Zmiany dotkną m.in. ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych.

Nowe przepisy przewidują drastyczne pogorszenie sytuacji firm, które do tej pory korzystały z preferencji podatkowych w ramach tzw. ulgi IP BOX. Po wejściu w życie nowych przepisów, prawo do ulgi straci 98% przedsiębiorców korzystających obecnie z tego rozwiązania.

Przypomnijmy, że ulga IP BOX to preferencja podatkowa, która wprowadzona została w 2019 roku. Od sześciu lat przysługuje ona przedsiębiorcom, którzy osiągają przychody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Firmy takie mogą rozliczać podatek dochodowy według preferencyjnej stawki w wysokości 5%.

Wprowadzenie preferencji podatkowej miało na celu zatrzymanie odpływu z Polski firm wytwarzających prawa własności intelektualnej. Jak słusznie zakładano, stawka podatkowa na poziomie 5% miała na celu pobudzenie rynku nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań w Polsce. W praktyce, z ulgi IP BOX korzystają zatem obecnie m.in. informatycy, wytwarzający autorskie prawa do programów komputerowych.

W sytuacji ogromnego zapotrzebowania na usługi informatyczne na całym świecie, wprowadzenie preferencyjnego opodatkowania pozwoliło na zatrzymanie informatyków w kraju. Wprowadzenie ulgi było tym bardziej potrzebne, iż podobne rozwiązania zaimplementowane zostały w co drugim kraju Unii Europejskiej. Niższe stawki dla branży informatycznej stosowane są obecnie również m.in. we Francji, w Hiszpanii, Portugalii, na Litwie, Słowacji czy Węgrzech. Poza Unią, na preferencje podatkowe mogą liczyć też informatycy, którzy zarejestrują firmę w Wielkiej Brytanii, USA czy Szwajcarii.

Koniec ulgi w Polsce

Po sześciu latach obowiązywania ulgi, polski rząd postanowił jednak zmienić zasady. Nowe przepisy, opublikowane właśnie przez rząd, zakładają bowiem ograniczenie ulgi jedynie do tych firm, które zatrudniają przynajmniej 3 pracowników. W praktyce oznacza to, że prawo do ulgi straci... 98% przedsiębiorców, którzy obecnie z tej ulgi korzystają.

Powodem ograniczenia ulgi jest tragiczny stan finansów państwa i szukanie na siłę dodatkowych dochodów budżetowych. Zgodnie z rządowymi wyliczeniami, odebranie ulgi polskim informatykom ma bowiem przynieść dodatkowe 400 mln zł dochodów z tytułu PIT i CIT. To jednak tylko krótkowzroczna teoria, zupełnie nie uwzględniająca groźby odpływu informatyków za granicę i strat, jakie poniesie z tego powodu cała gospodarka.

Odebranie ulgi jednoosobowym firmom z całą pewnością przyczyni się bowiem do kolejnej fali przenoszenia firm za granicę i rejestrowania ich w bardziej przyjaznych systemach podatkowych. Trend taki jest bowiem szczególnie zauważalny w przypadku usług informatycznych, które mogą być świadczone z dowolnego miejsca na świecie.

W Polsce stawka opodatkowania dla informatyków wzrośnie z 5% do 19%. Tymczasem, wspomniane wcześniej państwa, które wprowadziły podobne ulgi, pozostaną przy stawkach wielokrotnie niższych. Przykładowo, Litwa oferuje informatykom stawkę podatku na poziomie 5%, a Węgry tylko 4,5%. Jeszcze lepsze warunki oferują Cypr ze stawką 2,5% oraz Malta z podatkiem 1,75% (zobacz więcej).

Mały płaci, duży korzysta

O odebranie ulgi nie muszą się martwić jedynie większe firmy, zatrudniające przynajmniej 3 pracowników. W praktyce jednak, ulgę zachowa jedynie co pięćdziesiąta firma.

Po wejściu nowych przepisów w życie, przychody z wytworzenia np. prawa do programu komputerowego będą zatem opodatkowane różnymi stawkami - 19% lub 5%, w zależności od tego czy ten sam program został stworzony przez indywidualnego informatyka, czy też przez duży koncern, który zatrudnia jego kolegę.

Zgodnie z rządowymi zapowiedziami, nowe przepisy mają wejść w życie już 1 stycznia 2026 roku. Co ciekawe, odebranie ulgi jednoosobowym firmom zbiegnie się w czasie z wejściem w życie nowych przepisów o Państwowej Inspekcji Pracy, które mają pozwolić kontrolerom PIP na likwidowanie jednoosobowych działalności gospodarczych i automatyczne przekształcanie ich w etaty. O tym, jak mają działać nowe przepisy, pisaliśmy na tej stronie.