10/12/2024
Z dwóch ustaw dotyczących składki zdrowotnej, Sejm uchwalił tylko jedną - tę, która wprowadza jedynie kosmetyczne zmiany w przepisach. Druga ustawa, wprowadzająca realną obniżkę składki, utknęła w Sejmie i do tej pory nie została uchwalona.
Przypomnijmy, że w zeszłym miesiącu - po trwających niemal rok zapowiedziach - rząd przedstawił w końcu kolejną propozycję zmian w składce zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Spełniła się jednak obawa, którą sygnalizowaliśmy już poprzednio - Sejm odłożył uchwalenie tych zmian na bliżej nieokreśloną przyszłość.
Zmiana składki rozłożona na lata
Pod koniec listopada, rząd przedstawił propozycję zmian w przepisach dotyczących składki zdrowotnej dla firm. Zmiany te podzielone zostały jednak na dwie tury. Część zmian wprowadzona miała zostać już od stycznia 2025 roku, natomiast pozostała część dopiero od stycznia 2026 roku.
Co istotne, zmiany przewidziane na rok 2025 są zmianami jedynie kosmetycznymi. Pierwsza z tych zmian polegała na wyłączeniu z podstawy składki zdrowotnej dochodów ze zbycia środków trwałych. Na zmianie tej skorzysta jednak bardzo nieliczna grupa przedsiębiorców (pisaliśmy o tym tutaj).
Druga ze zmian wchodzących w życie już w 2025 roku, polegać ma na nieznacznym obniżeniu tzw. minimalnej składki zdrowotnej, czyli składki opłacanej przez firmy osiągające straty lub dochody poniżej 3500 zł. Po tych zmianach, przedsiębiorcy z wyższymi dochodami płaciliby jednak składkę zdrowotną na dotychczasowych zasadach (zobacz szczegóły).
W konsekwencji tych dwóch drobnych korekt w przepisach, od 2025 roku większość firm nie odczuje żadnych pozytywnych zmian w kwestii obciążenia składką zdrowotną. Zgodnie jednak z rządową zapowiedzią, kolejne zmiany - tym razem już dla wszystkich przedsiębiorców - miały wejść w życie w roku 2026.
W tym terminie obowiązywać miała zacząć zupełnie nowa metoda obliczania składki zdrowotnej. W nowym systemie, do pewnego poziomu dochodów przedsiębiorcy mieli płacić składkę ryczałtową w wysokości ok. 350 zł. Po przekroczeniu progu dochodowego, składka miała jednak być ponownie uzależniona od dochodu lub przychodu. O tym, jak dokładnie naliczana miała być składka zdrowotna w nowym systemie, pisaliśmy na tej stronie.
Dwie oddzielne ustawy
Co ciekawe, pakiet zmian zapowiedzianych przez rząd nie znalazł się jednak w jednej ustawie, a podzielony został na dwa osobne akty prawne. Kosmetyczne zmiany w składce zdrowotnej przewidziane na rok 2025 zapisane zostały w jednym projekcie ustawy, a istotne zmiany na rok 2026 znalazły się w projekcie osobnym.
Początkowo nikt nie zadawał pytań, w jakim celu rozdzielać pakiet zmian w przepisach na dwa osobne projekty ustaw. Sprawa nabrała jednak rumieńców, gdy stało się jasnym, iż rząd nie traktuje obu projektów jednakowo ważnymi.
Prace nad oboma projektami ustaw w Sejmie rozpoczęły się tego samego dnia. Pierwsze czytanie, zarówno pierwszego, jak i drugiego projektu miało bowiem miejsce w dniu 21 listopada. W kolejnych dniach, losy obu ustaw rozbiegły się jednak dość istotnie.
Pierwszy projekt (kosmetyczne zmiany na 2025 rok) w ciągu 6 dni przeszedł przez cały proces legislacyjny w Sejmie. Po pracach nad projektem w komisjach sejmowych, ekspresowo odbyły się wszystkie trzy czytania i po niespełna tygodniu ustawa została przez Sejm ostatecznie uchwalona.
Drugi projekt (istotne zmiany na 2026 rok) potraktowany został jednak zupełnie inaczej. Po pierwszym czytaniu w dniu 21 listopada, ustawa skierowana została do prac w komisjach sejmowych i... słuch po niej zaginął. Pomimo, że od tego czasu minęły już trzy tygodnie, komisje sejmowe nie przygotowały żadnego sprawozdania, a ustawa nie trafiła nawet do drugiego czytania. Aktualny stan prac na ustawą można sprawdzić na tej stronie.
Dlaczego zatem dwie ustawy, zgłoszone w tym samym dniu, potraktowane zostały w tak różny sposób? Dlaczego pierwszą z ustaw można było uchwalić w niespełna tydzień, podczas gdy ustawa przewidująca realne zmiany musiała utknąć w komisjach, a proces legislacyjny jest w jej przypadku wyraźnie opóźniany?
W tym miejscu warto przypomnieć, iż czas trwania procesu legislacyjnego zależy niemal wyłącznie od woli rządzących. W przeszłości mieliśmy bowiem do czynienia z przypadkami uchwalania ustaw w 24 godziny lub, tak jak w tym przypadku - w kilka dni. Ustawy "niewygodne" zaś kierowane były do długotrwałych prac w komisjach i zdarzało się, że nie opuszczały ich przez kilka miesięcy, a nierzadko nawet i lat. Czy tak będzie i w tym przypadku?
Przypomnijmy, że kwestia obniżenia składki zdrowotnej dla firm była przedmiotem kampanii parlamentarnej już w październiku 2023 roku. Po wyborach odpowiednia ustawa nie została jednak uchwalona. Dzięki temu temat składki zdrowotnej mógł zostać ponownie podniesiony przed wyborami samorządowymi w kwietniu 2024 roku. Po tych wyborach składki również nie obniżono. Kolejne obietnice dotyczące obniżki składki zdrowotnej składane były w czerwcu 2024 roku przy okazji wyborów do europarlamentu. Minęło kolejne pół roku, a ostatecznej ustawy wciąż nie uchwalono. Czy zatem i tym razem temat obniżki składki zdrowotnej stać się ma zakładnikiem kolejnej kampanii wyborczej?
Jeśli chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat, zapisz się na nasz newsletter:
| Zobacz również: | Jak legalnie obniżyć składki ZUS w 2025 roku |
| Podwyżka ZUS jeszcze większa niż planowano | |
| Nowa składka zdrowotna. Jest projekt ustawy. | |
