01/06/2021
Podwyżka składki zdrowotnej i wzrost kwoty wolnej to nie wszystkie zmiany, jakie czekają nas w najbliższych miesiącach. Rząd powraca do koncepcji jednolitej daniny, która połączyłaby wszystkie dotychczasowe podatki i składki w jeden scalony super-podatek.
Po ogłoszeniu założeń tzw. Nowego Ładu, z kręgów rządowych zaczęły dobiegać coraz częstsze sygnały o możliwości przeprowadzenia jeszcze większej rewolucji podatkowej, polegającej na wdrożeniu tzw. jednolitej daniny.
Przypomnijmy, że koncepcja jednolitej daniny pojawiła się już 5 lat temu. Rząd Beaty Szydło zapowiadał wówczas wprowadzenie jednolitego podatku począwszy od roku 2018. Chodziło o ujednolicenie obowiązujących dotychczas wielu danin i połączenie ich w jeden super-podatek. Obecnie temat powraca i niewykluczone, że zacznie być realizowany w ramach Nowego Ładu.
Na czym polega jednolita danina?
Przypomnijmy, że w obecnym stanie prawnym, każdy dochód osobisty obciążony jest podatkiem dochodowym oraz dodatkowo składką zdrowotną i składkami na ubezpieczenie społeczne. Jakby tego było mało, te ostatnie również nie stanowią monolitu, gdyż dzielą się na składkę emerytalną, rentową, chorobową i wypadkową.
Stopień zagmatwania poboru danin komplikuje dodatkowo fakt, iż poszczególne ich składniki ściągane są przez różne instytucje. Podatek dochodowy pobierany jest bowiem przez urzędy skarbowe, podczas gdy składki pobiera ZUS. Mamy więc dwie instytucje odpowiedzialne za ściąganie danin i kontrole w tym zakresie. To powoduje w konsekwencji zdublowanie kosztów poboru tych danin.
Co więcej, ZUS pobiera również składkę zdrowotną, którą następnie przekazuje do trzeciej instytucji, jaką jest NFZ. Sam ZUS z kolei, który w teorii powinien finansować emerytury z pobieranych składek, jest notorycznie deficytowy. To powoduje, że każdego roku budżet państwa dotuje ZUS kwotami rzędu kilkudziesięciu miliardów złotych. Na emerytury przeznaczane są więc de facto środki ściągnięte wcześniej w ramach podatku dochodowego.
Faktyczny podział na poszczególne daniny istnieje więc tylko w teorii, gdyż jedne z nich muszą w rzeczywistości finansować cele, do których zostały powołane inne daniny. Stąd, już kilka lat temu pojawił się pomysł, aby skończyć z fikcyjnym podziałem na podatki i składki i wprowadzić w ich miejsce jeden podatek pobierany tylko przez jedną instytucję - urzędy skarbowe.
Według pierwotnych założeń, nowy podatek miał łączyć w sobie wszystkie dotychczasowe daniny "okołopłacowe", tj. podatek dochodowy, składki ZUS oraz składkę zdrowotną. W nowym systemie miało pojawić się aż 5 stawek podatkowych. Najniższa z nich miała wynosić 19,5%, a najwyższa 40%. Czy system w takiej formie zostanie zaproponowany również obecnie?
Według doniesień BI, gorącym zwolennikiem wprowadzenia jednolitej daniny jest premier Mateusz Morawiecki. Ten jednak oficjalnie nie wypowiedział się dotąd w tym temacie. Sygnały odnośnie nowego podatku wypuszczają jednak bliscy współpracownicy premiera. Jednym z nich jest prezes Polskiego Funduszu Rozwoju, Paweł Borys, który w debacie BI stwierdził wprost:
"Rząd mógłby pójść o krok dalej i wprowadzić po Polskim Ładzie jednolitą daninę (...) Powinniśmy upraszczać naszą rzeczywistość gdzie się tylko da, a reforma systemu podatkowego za pomocą jednolitej daniny uwolniłaby energię wielu osób."
Zgodnie z założeniami nowego systemu, jednolita danina miałaby przyczynić się do ujednolicenia różnych form zatrudnienia, a co za tym idzie - różnych form opodatkowania. Zniwelowane zostałyby zatem różnice między opodatkowaniem umów o pracę, umów zlecenia czy działalności gospodarczej.
Jednolity podatek miałby się przyczynić również do likwidacji degresywności opodatkowania. Obecny system podatkowy, w wielu przypadkach powoduje bowiem, iż realne stawki opodatkowania spadają wraz ze wzrostem dochodów. Z tego powodu najprawdopodobniej ostatecznie zlikwidowane zostałoby górne ograniczenie składek ZUS. W tym kontekście, w przeszłości mówiło się również o likwidacji podatku liniowego dla firm i wprowadzenie pełnej progresji podatkowej.
Czy rząd podtrzyma założenia jednolitej daniny przedstawione już kilka lat temu? O tym zapewne przekonamy się już w najbliższych tygodniach, gdy przedstawione zostaną pierwsze projekty ustaw w ramach Nowego Ładu. O wszelkich nowych informacjach w tym zakresie będziemy na bieżąco informować na naszych stronach.
Jeśli chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat, zapisz się na nasz newsletter:
| Zobacz również: | Jak uzyskać wsparcie finansowe dla firmy? |
| Składka zdrowotna będzie dużo wyższa | |
| Koronawirus: Dotacje i świadczenia dla firm | |
