Składki ZUS - Aktualne i historyczne

  • Zwiększ rozmiar czcionki
  • Domyślny  rozmiar czcionki
  • Zmniejsz rozmiar czcionki

RPO: Składka zdrowotna niezgodna z Konstytucją

 

02/03/2023

zus-duzy

Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że nowy sposób naliczania składki zdrowotnej jest niezgodny z Konstytucją. Brak możliwości odliczenia składki powoduje bowiem, iż podatek dochodowy naliczany jest nie tylko od dochodu, lecz także od kwoty samej składki zdrowotnej. Tymczasem rząd szykuje zmiany w przepisach o składce zdrowotnej.

 



Rzecznik Praw Obywatelskich, Marcin Wiącek wystosował pismo do Premiera Mateusza Morawieckiego, w którym domaga się wyjaśnień w sprawie nowego sposobu naliczania składki zdrowotnej. Rzecznik poddaje w wątpliwość konstytucyjność przepisów obowiązujących od 2022 roku. Wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich budzi w szczególności fakt uniemożliwienia odliczania składki zdrowotnej od dochodu, co w rezultacie powoduje opodatkowanie kwoty samej składki zdrowotnej.

Przypomnijmy, że problem na który uwagę zwrócił Rzecznik Praw Obywatelskich, poruszaliśmy na naszych łamach już niemal rok temu (zobacz szczegóły).


W artykule z kwietnia zeszłego roku cytowaliśmy m.in. uwagi prof. Witolda Modzelewskiego, który jeszcze przed uchwaleniem felernych przepisów ostrzegał przed groźbą opodatkowania składki zdrowotnej:

"Grzech główny tej koncepcji to opodatkowanie podatkiem dochodowym kwoty zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pisałem o tym już nie raz więc tylko przypomnę, kwota składki może być:

1. odliczana w całości lub w części od należnego podatku dochodowego,

2. zmniejszać podstawę opodatkowania podatku dochodowego ciążącą na „oskładkowanym”,

3. być opodatkowana tym podatkiem.

Wybrano warunek trzeci, czyli nonsens. Dlaczego? Nie wiadomo.

Jeśli na podatnika podatku dochodowego, zwłaszcza będącego osobą fizyczną, nakłada się obowiązek stałego ponoszenia daniny publicznej, a taką jest przecież składka na ubezpieczenie zdrowotne, to jej kwota musi być dla przedsiębiorcy kosztem uzyskania przychodu, a dla pozostałych podatników, którym nie przyznaje się prawa do odliczenia kosztów, zapłacona składka musi zmniejszać podstawę opodatkowania tym podatkiem."

Przypomnijmy, że do końca 2021 roku każdy podatnik miał prawo do odliczania znacznej części składki zdrowotnej od podatku. W konsekwencji, rzeczywisty koszt składki zdrowotnej był wielokrotnie mniejszy niż wskazywałaby na to sama kwota składki, gdyż 85% kwoty zapłaconej składki zdrowotnej odzyskiwaliśmy w postaci pomniejszonego podatku dochodowego.

Sytuacja zmieniła się w styczniu 2022 roku. Nowe przepisy wprowadziły bowiem całkowity zakaz odliczania składki zdrowotnej od podatku. Od tej pory składki nie można było odliczyć również od dochodu. W konsekwencji, podatek dochodowy obliczany był jako procent, nie tylko od samego dochodu, ale również od kwoty składki zdrowotnej.

Próbą rozwiązania tego problemu była nowelizacja przepisów Polskiego Ładu, która weszła w życie w lipcu 2022 roku i umożliwiła odliczanie składki zdrowotnej od dochodu (w przypadku liniowców), od przychodu (w przypadku ryczałtowców) lub od podatku (dla karty podatkowej). Szczegółowo o znowelizowanych zasadach odliczeń piszemy w tym artykule.

Nowe przepisy wprowadziły jednak limity odliczeń, co spowodowało, że odliczenie składki zdrowotnej jest jedynie częściowe i co najbardziej istotne - nie dotyczy wszystkich podatników. Z odliczenia składki zdrowotnej w żaden sposób nie mogą bowiem skorzystać osoby rozliczające się według skali podatkowej, w tym również wszystkie osoby zatrudnione na etatach.

Stąd interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich, który w piśmie do Premiera Morawieckiego prosi o ustosunkowanie się do wciąż aktualnego problemu naliczania podatku od składki zdrowotnej, poddając jednocześnie w wątpliwość konstytucyjność takiego rozwiązania:

"Pragnę wyrazić wątpliwość, czy nałożenie jednej daniny publicznej na drugą, tj. opodatkowanie podatkiem dochodowym składki zdrowotnej jest zgodne z wartościami konstytucyjnymi - z zasadą sprawiedliwości społecznej oraz zasadą zakazu nadmiernej ingerencji w obowiązek ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych.

Ustawodawca posiada w dużej mierze swobodę kształtowania wysokości podatków, jednakże opodatkowanie daniny publicznej, jaką jest składka zdrowotna, stanowi, w mojej ocenie, nadmierny fiskalizm ze strony państwa. W sposób przekraczający rozsądny poziom preferuje interes publiczny, nie bilansując go z interesem podatnika, który i tak ponosi już negatywne konsekwencje podatkowe poprzez brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku."

Nie znamy jeszcze odpowiedzi ze strony Kancelarii Premiera. Wiemy już jednak na pewno, iż Ministerstwo Zdrowia już od jakiegoś czasu pracuje nad kolejnymi zmianami w sposobie naliczania składki zdrowotnej. Jedno z możliwych rozwiązań zostało przedstawione przez resort zdrowia już w zeszłym miesiącu i miałoby polegać na wprowadzeniu stałej, miesięcznej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. O szczegółach tego rozwiązania piszemy na tej stronie

Jeśli chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat, zapisz się na nasz newsletter:

 

 

Zobacz również:  Jak uzyskać dopłatę do paliwa w 2023 roku?
  Zwolnienie ze składki zdrowotnej w 2023 roku
  Ważne zmiany w podatkach i ZUS w 2023 roku
   

Powered by Web Agency
 

Chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat?

Zamów nasz biuletyn:


Chcesz być na bieżąco

 w tym temacie?

Zamów nasz biuletyn:




Sonda

Czy płacił(a)byś ponad 1000 zł do ZUS, gdyby składki te były dobrowolne?