17/01/2023
Rząd pracuje nad zmianami w zakresie naliczania składki zdrowotnej. Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało powrót do stałej, miesięcznej kwoty składki zdrowotnej.
Przypomnijmy, że od zeszłego roku obowiązują nowe zasady naliczania składki zdrowotnej. W nowym stanie prawnym zlikwidowana została stała, ryczałtowa składka zdrowotna, która jeszcze do końca 2021 roku obowiązywała w równym zakresie wszystkich przedsiębiorców. Zgodnie z nowymi przepisami, zarówno wysokość składki, jak i sposób jej naliczania zależą obecnie od wybranej formy opodatkowania (zobacz szczegóły).
W aktualnym stanie prawnym, przywilej opłacania ryczałtowej składki zachowały jedynie dwie grupy przedsiębiorców, tj. osoby rozliczające się kartą podatkową oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
I tak, firmy na karcie podatkowej opłacają stałą, miesięczną składkę w wysokości 9% wynagrodzenia minimalnego. Stała składka zdrowotna dla ryczałtowców zależy z kolei od przedziału przychodowego, do którego dany przedsiębiorca został zakwalifikowany. Więcej na ten temat piszemy w tym artykule.
Zdecydowaną większość przedsiębiorców wciąż stanowią jednak pozostałe dwie grupy, tj. osoby na podatku liniowym oraz te rozliczające się według skali podatkowej. W ich przypadku, składka zdrowotna jest obecnie zmienna i zależy od wysokości dochodu osiąganego w poszczególnych miesiącach. W konsekwencji, liniowcy oraz firmy na skali zmuszone są do comiesięcznego wyliczania składki zdrowotnej na podstawie bieżących danych finansowych.
Problemy z wyliczaniem składki zdrowotnej
Po wejściu w życie opisanych wyżej zmian, przez cały ubiegły rok do biura Rzecznika Praw Obywatelskich napływały skargi od osób prowadzących działalność gospodarczą. Przedsiębiorcy skarżyli się na stopień skomplikowania rozliczania nowej składki zdrowotnej, w szczególności zaś na fakt, iż dochód, który ma stanowić podstawę wymiaru składki zdrowotnej nie jest tożsamy z dochodem firmy obliczanym dla celów podatkowych.
Niektórzy przedsiębiorcy muszą zatem prowadzić podwójną księgowość - jedną dla celów podatkowych, a drugą dla celów wyliczenia składki zdrowotnej. Co ciekawe, problem dwóch "równoległych" dochodów wciąż ma miejsce, pomimo uchwalenia poprawek do Polskiego Ładu, które miały ten problem wyeliminować. O nowelizacji przepisów w tym zakresie pisaliśmy w tym artykule.
Okazuje się bowiem, iż w wielu przypadkach dochód dla celów składki zdrowotnej wciąż nie uwzględnia niektórych elementów w zakresie odliczeń, które uwzględnić można przy wyliczaniu dochodu na cele podatkowe. Problem powstaje m.in. w sytuacji, w której firma w danym miesiącu poniesie stratę. Dla celów podatkowych strata ta może zostać odliczona od dochodu w kolejnym miesiącu, natomiast przy wyliczaniu składki zdrowotnej straty takiej nie uwzględnia się. Co więcej, strata w danym miesiącu oznacza z jednej strony zerowy podatek, a z drugiej - konieczność zapłaty tzw. minimalnej składki zdrowotnej (zobacz szczegóły).
Powrót do stałej składki zdrowotnej
W związku z problemami zgłaszanymi przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało wdrożenie zmian legislacyjnych w zakresie wyliczania składki zdrowotnej.
W piśmie skierowanym do RPO, resort zdrowia odrzucił jednak rozwiązanie zaproponowane przez środowisko księgowych, które miałoby polegać na całkowitym zrównaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej z dochodem podatkowym. Według wyjaśnień Ministerstwa Zdrowia, zrównanie takie niemożliwe jest ze względów prawnych. W zamian jednak resort zdrowia w porozumieniu z Ministerstwem Finansów zaproponował inne rozwiązanie.
Zgodnie z rządową propozycją, przedstawioną Rzecznikowi Praw Obywatelskich, od przyszłego roku miałby nastąpić powrót do składki ryczałtowej. Strona rządowa zaproponowała bowiem, aby firmy wpłacały co miesiąc stałą składkę zdrowotną, której podstawę stanowiłaby 1/12 zeszłorocznego dochodu obliczonego na cele składki zdrowotnej.
Wysokość takiej ryczałtowej składki zdrowotnej nie miałaby więc bezpośredniego związku z aktualnym dochodem przedsiębiorcy, lecz bazowałaby na dochodzie historycznym. W konsekwencji, podlegałaby - tak jak dzieje się to również w obecnym stanie prawnym - rocznemu rozliczeniu, co skutkowałoby zwrotem nadpłaty lub koniecznością dopłacenia różnicy po zakończeniu roku.
Zgodnie z zapowiedzią Ministerstwa Zdrowia, nowy system naliczania składki zdrowotnej dla liniowców i firm na skali podatkowej miałby zacząć obowiązywać już od stycznia 2024 roku. Ministerstwo zaznaczyło jednak, że wciąż rozważa także inne propozycje rozwiązań w tym zakresie. O wszelkich nowych informacjach w tym temacie, będziemy na bieżąco informować na naszych łamach.
Jeśli chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat, zapisz się na nasz newsletter:
| Zobacz również: | Jak obniżyć składki ZUS w 2023 roku? |
| Odliczenie składki zdrowotnej w 2023 roku. Będzie wyższy limit. | |
| Nie odliczysz składki zdrowotnej przy zmianie formy opodatkowania | |
