Składki ZUS - Aktualne i historyczne

25/11/2013

Komisja Europejska ostatecznie notyfikowała ustawę umorzeniową. Polscy przedsiębiorcy nie muszą płacić zaległych składek ZUS za lata 1999-2009. Czego musi dopilnować przedsiębiorca, aby jego składki zostały umorzone?

Przypomnijmy, iż uchwalona prawie rok temu ustawa abolicyjna umarzała składki ZUS osobom prowadzącym działalność gospodarczą za okres od stycznia 1999 r. do lutego 2009 r. (Szczegóły tutaj).

Ustawa nie gwarantowała jednak automatycznego umorzenia zaległych składek wszystkim przedsiębiorcom. Ustawa podzieliła bowiem przedsiębiorców na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowiły osoby, które już zakończyły prowadzenie działalności gospodarczej. Tym osobom umorzenie przysługiwało od dnia wejścia ustawy w życie, czyli od 15 stycznia 2013 r. Umorzenie dla pozostałych osób, tj. tych, które nadal działalność prowadzą, zostało zawieszone do czasu zajęcia stanowiska przez Komisję Europejską.

Okazało się bowiem, iż polskie władze ustawodawcze nie mogą w sposób wolny stanowić prawa obowiązującego na terytorium Rzeczypospolitej. W trakcie prac nad ustawą, przedstawiciele ZUS zaznaczyli, iż na gruncie prawa unijnego przepisy umorzeniowe mogą stanowić tzw. "pomoc publiczną". Dlatego też, aby uchwalone przez polski parlament przepisy mogły zacząć obowiązywać na terenie Polski, potrzebna była zgoda Brukseli. Komisja Europejska miała zadecydować o tym czy umorzenie składek stanowi dozwoloną pomoc publiczną, niedozwoloną pomoc publiczną czy też takiej pomocy nie stanowi w ogóle.

Podjęcie decyzji w tej sprawie zajęło Komisji Europejskiej aż 11 miesięcy. Ostatecznie, Komisja uznała, iż umorzenie składek ZUS nie stanowi pomocy publicznej. Jakie konsekwencje wynikają z tej decyzji dla polskich przedsiębiorców?

Po pierwsze, w przypadku osób, które zamknęły działalność gospodarczą przed dniem 1 września 2012 r., sytuacja nie ulega zmianie. Osobom tym przysługuje umorzenie składek ZUS na takich samych zasadach, jak na początku roku. Do umorzenia wystarczy złożenie wniosku.

W przypadku osób które na dzień 1 września 2012 r. nadal prowadziły działalność gospodarczą, rozstrzygające znaczenie ma decyzja Komisji Europejskiej. Osoby takie mogły bowiem składać wnioski o umorzenie już wcześniej, od stycznia 2015 roku, jednak ZUS w takich przypadkach nie wydawał decyzji umorzeniowej. Teraz, taką decyzję ZUS musi wydać. Ponadto, osoby takie musiały załączyć do wniosku szereg innych dokumentów (o których szerzej pisaliśmy tutaj), gdyż ZUS założył wstępnie, iż umorzenie będzie stanowić pomoc de minimis. Osoby nadal prowadzące działalność, o ile zdecydowały się na wcześniejsze złożenie wniosku, musiały więc wypełnić sporo dodatkowych dokumentów związanych z przyznaniem pomocy publicznej, a przy okazji przekazać ZUSowi pełne informacje dotyczące swojej sytuacji finansowej. W związku z tym, iż ostatecznie umorzenie nie zostało uznane za pomoc publiczną, wiemy już, że dokumenty te były wypełniane niepotrzebnie. Teraz ZUS będzie musiał wydać decyzję umorzeniową na podstawie samego tylko wniosku.

Wreszcie, osoby które nadal prowadzą działalność gospodarczą, ale wstrzymały się ze złożeniem wniosku do czasu wydania decyzji przez Komisję Europejską. Takie osoby mogą obecnie złożyć sam tylko wniosek o umorzenie, bez żadnych dodatkowych dokumentów.

Przypomnijmy, iż niezależnie od tego do której grupy zalicza się dany przedsiębiorca, warunkiem niezbędnym do umorzenia składek jest nieposiadanie przez przedsiębiorcę zaległości składkowych niepodlegających umorzeniu. Umorzeniu podlegają jedynie składki na własne ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przedsiębiorcy. Zaległości niepodlegające umorzeniu to m.in. składki za okres nieobjęty umorzeniem, a więc za okres po 28 lutego 2009, jak również wszelkie nieopłacone składki ZUS za pracowników. Przedsiębiorca posiadający takie zaległości ma możliwość uzyskania umorzenia, o ile wcześniej spłaci zaległości nieumarzalne.

Należy również pamiętać o terminie złożenia wniosku, który wynosi 24 miesiące od dnia wejścia ustawy w życie (czyli do 15 stycznia 2015 roku). Osoby, które nadal toczą spory sądowe o podleganie ubezpieczeniom społecznym, na złożenie wniosku mają 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji.