03/03/2015
Wynagrodzenia w małych firmach są dwukrotnie niższe od średniej pensji podawanej przez GUS. Gdyby ZUS brał pod uwagę te rzeczywiste dane, składki ZUS wynosiłyby nie jak obecnie 1100 zł, lecz jedynie... 589 zł.
Problem związany z absurdalnym sposobem obliczania składek ZUS dla małych przedsiębiorców sygnalizowaliśmy już w artykule dotyczącym bezpodstawnie wysokiej składki zdrowotnej. Okazuje się, iż problem dotyczy również wszystkich pozostałych składek odprowadzanych do ZUS.
Przypomnijmy, iż podstawę wyliczenia składki zdrowotnej dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą stanowi 75% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. To przeciętne wynagrodzenie zaś GUS wylicza na podstawie danych uzyskiwanych od podmiotów zatrudniających więcej niż 9 osób. Do obliczenia tego średniego wynagrodzenia całkowicie pomijane są więc firmy małe, zatrudniające do 9 osób. Przy przyjęciu takiej metodologii, średnie wynagrodzenie przyjęte do obliczenia nowej składki zdrowotnej wyniosło aż 4139,42 zł.
Gdy opisywaliśmy ten problem, niektórym mogło się wydawać, iż sprowadza się on do braku dostępności odpowiednich danych. Być może GUS jest w stanie zebrać dane o wynagrodzeniach tylko od podmiotów dużych i nie posiada analogicznych danych dotyczących małych firm? Nic podobnego. Okazuje się bowiem, iż ZUS dysponuje danymi również o tych wynagrodzeniach, które osiągane są w małych firmach, zatrudniających nie więcej niż 9 osób.
Niestety dane te, z niewiadomych przyczyn, GUS publikuje z pewnym opóźnieniem. Na dzień dzisiejszy oficjalnie dostępne są dane za rok 2013. Porównajmy więc średnie wynagrodzenia w firmach dużych (powyżej 9 pracowników) z wynagrodzeniami w firmach małych (do 9 pracowników) uzyskiwane w roku 2013.
|
Firmy duże (pow. 9 osób) |
Firmy małe (do 9 osób) |
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w roku 2013 |
4 005,97 zł * | 2 155,62 zł ** |
* przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2013 ** źródło: http://form.stat.gov.pl/formularze/2015/objasnienia/ulotka_sp-3.pdf |
Różnica może wydawać się szokująca. Jak wynika z powyższego zestawienia, przeciętne wynagrodzenie w małych firmach zanotowane w roku 2013 wynosiło jedynie 2155,62 zł. W tym samym czasie średnie wynagrodzenie w firmach dużych wyniosło 4005,97 zł i było aż o 86% wyższe niż w firmach małych.
Pomimo że GUS publikuje te dane, a ZUS tymi danymi dysponuje, ustawodawca przyjął rozwiązanie polegające na tym, iż składki ZUS dla najmniejszych przedsiębiorców będą liczone na podstawie większej z tych dwu wartości, tj. od wynagrodzenia uzyskiwanego w firmach dużych, a więc od wartości, która nie ma nic wspólnego z dochodami małych firm.
To właśnie dzięki przyjęciu takiego rozwiązania, składka zdrowotna dla małych firm kształtuje się obecnie na absurdalnym poziomie 279,41 zł. Gdyby składka ta obliczana była na bazie realnych wartości wynagrodzeń osiąganych w małych firmach, wynosiła by ona obecnie jedynie... 145,50 zł.
Jednocześnie, warto zwrócić uwagę na fakt, iż w przypadku firm dużych, wyższy jest nie tylko bezwzględny poziom wynagrodzeń. Wyższe jest również tempo wzrostu tych wynagrodzeń. O ile wynagrodzenia w firmach dużych w 2013 roku wzrosły o 3,3% względem roku 2012 (i o tyle też wzrosła składka zdrowotna), to już w firmach małych wynagrodzenia te wzrosły w ciągu roku jedynie o 1,5%. ZUS nie przejmuje się jednak tym, że wynagrodzenia w małych firmach stoją niemal w miejscu i każdego roku składki podwyższa.
Wysokość samej tylko składki zdrowotnej to jednak tylko czubek góry lodowej. Sytuacja wygląda bowiem bardzo podobnie w przypadku wszystkich pozostałych składek ZUS odprowadzanych przez małych przedsiębiorców.
Przypomnijmy, że obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne (składka emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa), jak również składki na Fundusz Pracy obliczane są nieco inaczej niż składka zdrowotna. Podstawę do obliczeń stanowi tutaj bowiem nie rzeczywiste przeciętne wynagrodzenie, lecz wynagrodzenie prognozowane, które publikowane jest co roku w rozporządzeniu ministra pracy. Podobnie jednak jak w przypadku składki zdrowotnej, wartość tego prognozowanego wynagrodzenia jest całkowicie oderwana od realiów małych firm.
Prognozowane przez ministra przeciętne wynagrodzenie opublikowane w grudniu 2013 roku wyniosło bowiem aż... 3746 zł. Widzimy więc, że ministerialne prognozy nie odbiegają zbytnio od wartości publikowanych przez GUS, ale... w odniesieniu do firm dużych. Porównując bowiem tę prognozowaną wartość do rzeczywistych wynagrodzeń osiąganych w firmach małych (2155,62 zł), okazuje się, iż podstawa wymiaru składek dla najmniejszych firm zawyżona jest o... 74%.
Policzmy teraz ile wynosiłyby składki ZUS w 2014 roku, gdyby podstawę ich wyliczenia stanowiło rzeczywiste średnie wynagrodzenie w małych firmach, a nie wzięte z sufitu wynagrodzenie prognozowane.
|
Ile wyniosły składki ZUS w 2014 r. (obliczone na podstawie wynagrodzenia prognozowanego) |
Ile wyniosłyby składki ZUS (gdyby obliczone zostały na podstawie rzeczywistego średniego wynagrodzenia w małych firmach) |
Składka emerytalna | 438,73 | 252,47 |
Składka rentowa | 179,81 | 103,47 |
Składka chorobowa | 55,07 | 31,69 |
Składka wypadkowa | 43,38 | 24,96 |
Składka na Fundusz Pracy | 55,07 | 31,69 |
Składka zdrowotna | 270,40 | 145,50 |
RAZEM | 1042,46 | 589,77 |
Jak wynika z powyższego zestawienia, składki ZUS, obliczane na podstawie rzeczywistych wynagrodzeń uzyskiwanych w małych firmach, w 2014 roku wyniosłyby... 589,77 zł. W rzeczywistości zaś mali przedsiębiorcy zmuszeni byli do odprowadzania co miesiąc kwoty w wysokości 1042,46 zł, czyli prawie dwukrotnie wyższej.
Jedynym powodem, dla którego małe firmy przepłacają każdego miesiąca ponad 453 zł jest przyjęcie do obliczeń wysokości wynagrodzeń osiąganych w dużych korporacjach oraz wynagrodzenia prognozowanego całkowicie oderwanego od rzeczywistości, w jakiej funkcjonują najmniejsze firmy.
Aby w pełni uświadomić sobie niedorzeczność takiego sposobu ustalania składek ZUS dla małych firm, wystarczy policzyć jaką część wynagrodzenia osiąganego w małej firmie stanowi danina odprowadzana do ZUS. Jeśli pełne składki ZUS w 2014 roku wynosiły 1042,46 zł a średnie wynagrodzenie w małej firmie wyniosło 2155,62 zł, to oznacza to, że osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą oddaje na rzecz ZUS średnio 48% swoich zarobków.
Zobacz również: | Rejestracja firmy za granicą |
Przedsiębiorca zapłaci 8-krotnie wyższe składki niż rolnik | |
Minister Gospodarki chce podwójnej podwyżki składki zdrowotnej | |