Składki ZUS - Aktualne i historyczne

05/11/2018

Już od przyszłego miesiąca całkowicie znikną zwolnienia lekarskie wystawiane na papierowych drukach. Od 1 grudnia lekarze będą mogli wystawiać jedynie zwolnienia elektroniczne.

O wprowadzeniu całkowicie elektronicznego systemu zwolnień lekarskich mówiło się od lat. I pomimo tego, że system wystawiania e-zwolnień powstał już w 2016 roku, to w wyniku oporu lekarzy, jego wdrożenie zajęło niemal 3 lata.

Przypomnijmy, że przepisy wprowadzające elektroniczne zwolnienia miały wejść w życie już na początku 2015 roku. Poprzedni parlament nie zdążył jednak uchwalić odpowiednich ustaw. Pierwsze zwolnienia w formie elektronicznej zaczęły więc funkcjonować w styczniu 2016 roku. Elektroniczne zwolnienie okazały się jednak fikcją, gdyż obowiązek ich wystawiania nie objął wówczas wszystkich zainteresowanych stron. W ustawie wprowadzono bowiem okres przejściowy, w praktyce umożliwiający lekarzom wystawianie w wielu przypadkach zwykłych zwolnień papierowych. Ten okres przejściowy był później wielokrotnie wydłużany ze względu na opór lekarzy. Wszystko wskazuje jednak na to, że już za niespełna miesiąc ostatecznie pożegnamy się z papierowymi drukami ZUS ZLA.

Już 1 grudnia 2018 roku wchodzą w życie przepisy nakładające na lekarzy obowiązek wystawiania tzw. e-zwolnień. W jaki sposób funkcjonować będzie nowy system?

Przypomnijmy, iż przed wprowadzeniem systemu e-zwolnień, lekarz musiał wystawić papierowe zwolnienie na druku ZUS ZLA. Następnie pacjent musiał wysłać to zwolnienie do ZUS tradycyjną pocztą (jeśli prowadził działalność gospodarczą, to robił to osobiście, jeśli zaś pracował na etacie, robił to za pośrednictwem pracodawcy). Do papierowego zwolnienia należało załączyć również papierowy druk ZUS Z-3b (przy działalności) lub druk ZUS Z-3 (przy etacie). Jeśli zaś ubezpieczony wnioskował o zasiłek opiekuńczy (opieka nad chorym dzieckiem) musiał załączyć dwa papierowe druki: ZUS Z-3b oraz ZUS Z-15.

Po wprowadzeniu systemu opartego na e-zwolnieniach wszystko ulega zmianie. Lekarz nie wystawia już papierowego zwolnienia, a jedynie wprowadza dane do elektronicznego systemu ZUS. W ten sposób ZUS natychmiast dowiaduje się o chorobie ubezpieczonego. Z kolei zarówno pacjent, jak i pracodawca pozbywają się uciążliwego obowiązku wypełniania i przesyłania papierowych dokumentów do ZUS.

Od grudnia 2018 roku każdy lekarz będzie zobligowany do wystawiania wyłącznie takich zwolnień elektronicznych. Dane o chorobie ubezpieczonego zostaną jednak dostarczone w formie elektronicznej jedynie do tych pracodawców, którzy posiadają profil na ZUS-owskim portalu PUE. Obowiązek posiadania takiego profilu mają natomiast jedynie Ci płatnicy, którzy rozliczają składki ZUS za więcej niż 5 osób.

Inaczej sytuacja wygląda jednak w przypadku mniejszych pracodawców (zatrudniających nie więcej niż 5 pracowników), jak również w przypadku osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze. Takie osoby nie mają bowiem obowiązku posiadania konta na portalu PUE.

Mały przedsiębiorca, który nie posiada konta na PUE (choć w każdym momencie może je założyć), nie otrzyma zatem informacji z ZUS w formie elektronicznej. Nie oznacza to jednak, że ZUS nie wystawi zwolnienia elektronicznego jemu lub jego pracownikom. Elektroniczne zwolnienie zostanie bowiem wystawione w każdym przypadku, a lekarz wyśle każde takie e-zwolnienie do ZUS oraz sprawdzi, czy przedsiębiorca posiada profil na PUE. Jeśli okaże się, że takiego profilu przedsiębiorca nie posiada, lekarz zobowiązany będzie do wydrukowania zwolnienia z systemu. Nie oznacza to jednak "zamiany" zwolnienia elektronicznego na papierowe. Taki wydruk będzie jedynie potwierdzeniem wystawienia zwolnienia elektronicznego, które pracownik może następnie dostarczyć swojemu pracodawcy.

Z kolei w przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą, papierowy wydruk zwolnienia z systemu będzie miał wartość jedynie informacyjną, gdyż ZUS i tak natychmiast otrzyma od lekarza zwolnienie elektroniczne. W przypadku jednak, gdy przedsiębiorca będzie chciał wnioskować o zasiłek chorobowy, nie będzie musiał dostarczać do ZUS żadnego zwolnienia, a jedynie sam druk ZUS Z-3b. O tym, jak wysłać taki formularz (w tym również drogą elektroniczną) i w jaki sposób wnioskować o wypłatę świadczenia za czas choroby, pisaliśmy w tym artykule.