11/08/2015
(11/04/2013)
ZUS został zobowiązany do wydawania wiążących interpretacji przepisów. To dobry krok w celu ukrócenia samowoli urzędników. Jak uzyskać wiążącą interpretację z ZUS? Co ona nam daje i kto może się o nią ubiegać? Prezentujemy gotowy wzór wniosku o interpretację ZUS i wskazujemy gdzie publikowane są wszystkie wydane przez ZUS interpretacje.
Natłok przepisów oraz stopień ich skomplikowania w polskim systemie prawnym powoduje, iż wielu z nas miało lub, prędzej czy później, będzie mieć problemy z ich właściwą interpretacją. Co ustawodawca miał na myśli? Jaki jest cel danego przepisu i jak należy go stosować? Czy moje rozumienie konkretnego przepisu jest takie samo jak rozumienie urzędnika, który będzie te przepisy egzekwować? Szczególnie to ostatnie zagadnienie może niejednemu z nas spędzać sen z powiek. Praktyka obcowania z polską biurokracją powoduje bowiem, iż, nawet w sytuacji gdy mamy całkowitą pewność co do sensu danego przepisu, to nigdy nie możemy mieć pewności czy tak samo interpretować go będzie urzędnik.
W przeszłości wielu ludzi, przenosząc zwykłe relacje międzyludzkie na płaszczyznę kontaktów z urzędami, zadawało więc urzędnikom pytania o to, jak należy rozumieć dany przepis i jak w związku z tym należy postąpić w danej sytuacji. Takie ustne pytanie i ustna odpowiedź urzędnika oraz podjęte na jej podstawie działania były niezmiernie często powodem ludzkich dramatów. Urzędnik bowiem może udzielić ustnie dowolnej odpowiedzi, a w rzeczywistości egzekwować przepis w zupełnie inny sposób, nie ponosząc żadnej odpowiedzialności za wprowadzenie nas w błąd.
Większość Polaków nauczyła się więc, iż wszelkie kontakty z urzędami należy bezwzględnie sprowadzać do pisemnej korespondencji. Urzędowy papier z podpisem i pieczątką wydaje się być wystarczającym dowodem na słowa urzędnika, a co za tym idzie, stanowić gwarancję, iż dany przepis należy interpretować w taki, a nie inny sposób.
Czy rzeczywiście? Nic bardziej mylnego. Okazało się, iż nawet pisemne zapewnienia urzędnika nie mają żadnej wartości prawnej. Urzędnik może nas zapewniać o legalności danego rozwiązania, naprowadzając nas na taki a nie inny sposób postępowania, a następnie przeprowadzając kontrolę, ma możliwość zakwestionowania takiego właśnie sposobu postępowania.
Przykłady można by mnożyć. W zakresie ubezpieczeń społecznych, najgłośniejsze tego typu przypadki dotyczyły wprowadzenia w błąd kilkudziesięciu tysięcy przedsiębiorców m.in. w zakresie możliwości zawieszenia działalności gospodarczej, możliwości ubezpieczenia z tytułu pracy nakładczej czy też braku konieczności opłacania składek ZUS przez kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim. Co najmniej kilkadziesiąt tysięcy przedsiębiorców zostało wprowadzonych w błąd przez urzędników ZUS, którzy najpierw zapewniali (również w formie pisemnych opinii) o braku konieczności opłacania składek ZUS, a następnie, po wielu latach, wydawali decyzje przeczące swoim wcześniejszym opiniom, w których domagali się zapłaty zaległych składek wraz z odsetkami. Zaległości sięgały nawet ponad 100 tys. zł i wielu przedsiębiorców doprowadziły w ten sposób do bankructwa (sprawa została szczegółowo opisana tutaj).
Aby uchronić się przed tego typu urzędniczymi manipulacjami, przedsiębiorcy zaczęli głośno domagać się, aby opinie wyrażane przez urzędników miały moc wiążącą. Od 2005 r. każdy ma możliwość wystąpienia o wiążącą interpretację prawa. Wiążące interpretacje początkowo dotyczyły jednak tylko prawa podatkowego, natomiast ZUS tym przepisom nie podlegał. ZUS nie został zobowiązany do wydawania wiążących interpretacji i nadal mógł co innego pisać, a co innego robić. Przypadki wprowadzania w błąd przez urzędników, o których pisaliśmy powyżej, w większości miały bowiem miejsce już po 2005 r.
Do wydawania wiążących interpretacji prawa, ZUS został zobowiązany dopiero od dnia 20 września 2008 r. na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Przepis ten został jednak sformułowany w sposób na tyle ogólny, iż ZUS wykorzystał sytuację i wielu przypadkach odmawiał wydania wiążących interpretacji.
Na naprawienie tego błędu legislacyjnego czekaliśmy ponad 4 lata. W końcu, nowe przepisy ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce, które weszły w życie 1 stycznia 2013 r., uściśliły zakres zagadnień, na które ZUS musi udzielić wiążącej interpretacji. Ponadto, ZUS został zobowiązany do publikowania wydawanych przez siebie interpretacji.
Co nam daje wiążąca interpretacja ZUS?
Jak sama nazwa wskazuje, interpretacja wydana przez ZUS jest wiążąca, ale tylko dla ZUS. Interpretacja nie wiąże jednak przedsiębiorcy, który nie musi się do niej zastosować.
Wiążąca interpretacja zapewnia ochronę prawną przedsiębiorcy. Jeżeli bowiem przedsiębiorca zastosuje się do interpretacji wydanej przez ZUS, nie może ponieść szkody, a więc nie może zostać obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do otrzymanej interpretacji.
Interpretacja jest natomiast wiążąca dla ZUS, który w przyszłości nie ma prawa interpretować przepisów inaczej, niż zostało to zawarte w interpretacji.
Na jakie zagadnienia odpowie wiążąca interpretacja ZUS?
ZUS jest zobowiązany udzielić wiążącej interpretacji w zakresie:
- obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym,
- zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz
- podstawy wymiaru składek ZUS.
Kto może złożyć wniosek o wiążącą interpretację ZUS?
Wniosek o wydanie wiążącej interpretacji może złożyć jedynie przedsiębiorca. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędącą osobą prawną, wykonująca działalność gospodarczą.
Wniosku nie może zatem złożyć osoba, która nie posiada statusu przedsiębiorcy, np. osoba, która dopiero planuje zarejestrowanie działalności gospodarczej.
Wniosku nie mogą złożyć również wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej lub wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. Nie posiadają oni bowiem statusu przedsiębiorcy. W tym przypadku wniosek może jednak złożyć spółka jako podmiot.
Odwrotnie jest w przypadku spółki cywilnej, gdzie spółka nie jest przedsiębiorcą i nie może złożyć wniosku o wiążącą interpretację. Wniosek taki mogą złożyć jedynie poszczególni wspólnicy spółki cywilnej.
Co musi zawierać wniosek o wiążącą interpretację ZUS?
We wniosku przedsiębiorca musi przede wszystkim opisać stan faktyczny, którego dotyczyć ma interpretacja ZUS. Opis może dotyczyć zaistniałego już stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Nawet jeśli chodzi nam o interpretację dotyczącą aktualnego stanu faktycznego, wniosek warto złożyć również dla zdarzenia przyszłego, identycznego ze stanem faktycznym. Pozwoli to uniknąć wątpliwości interpretacyjnych w przyszłości i zabezpieczyć się przed przyszłymi roszczeniami ZUS.
Następnie, przedsiębiorca powinien przedstawić we wniosku własne stanowisko w sprawie. Powinniśmy więc przedstawić również własną interpretację przepisów.
Zobacz wzór wniosku o wiążącą interpretację ZUS
Oprócz tego, wniosek o interpretację powinien zawierać również następujące dane:
- nazwę firmy przedsiębiorcy,
- oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy,
- numer NIP,
- numer KRS albo numer w Ewidencji Działalności Gospodarczej,
- adres do korespondencji - w przypadku gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy,
- jeśli przedsiębiorca działa przez pełnomocnika - wskazanie danych osobowych oraz adresu ustanowionego pełnomocnika.
Tutaj publikujemy kompletny wniosek o interpretację ZUS (wzór wniosku)
Jak złożyć wniosek o wiążącą interpretację ZUS?
Wypełniony wniosek należy złożyć lub przesłać do właściwego oddziału ZUS. Wnioski o wydanie pisemnej interpretacji rozpatrywane są jedynie przez dwa oddziały ZUS:
-
Oddział ZUS w Gdańsku - wydaje interpretacje dla przedsiębiorców podlegających pod następujące oddziały ZUS: Białystok, Bydgoszcz, Elbląg, Gdańsk, Gorzów Wielkopolski, Koszalin, Łódź I, Olsztyn, Ostrów Wielkopolski, Piła, Płock, Poznań I, Poznań II, Siedlce, Słupsk, Szczecin, Toruń, Warszawa I, Warszawa II, Warszawa III, Zielona Góra;
-
Oddział ZUS w Lublinie - interpretacje dla obszarów: Bielsko - Biała, Biłgoraj, Chorzów, Chrzanów, Częstochowa, Jasło, Kielce, Kraków, Legnica, Lublin, Łódź II, Nowy Sącz, Opole, Radom, Rybnik, Rzeszów, Sosnowiec, Tarnów, Tomaszów Mazowiecki, Wałbrzych, Wrocław, Zabrze.
W ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku należy uiścić opłatę w wysokości 40 zł. Jeżeli we wniosku przedstawiliśmy więcej niż jeden stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe, opłata jest pobierana jako wielokrotność każdego opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego.
ZUS ma obowiązek wydania pisemnej interpretacji w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku. Jeżeli ZUS nie wyda interpretacji w ustawowym terminie 30 dni, uznaje się, iż wydana została interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska przedsiębiorcy przedstawionego we wniosku. Brak odpowiedzi ze strony ZUS oznacza więc, że ZUS uznaje postępowanie przedsiębiorcy za prawidłowe.
Jeżeli ZUS wyda interpretację, z którą się nie zgadzamy, mamy możliwość złożenia odwołania w ciągu miesiąca od dnia dostarczenia nam interpretacji. Odwołanie jest wolne od opłat.
Wiążące interpretacje ZUS są publikowane
Od 1 stycznia 2013 r. ZUS jest zobowiązany do publikowania w internecie wszystkich wydanych interpretacji. Są one dostępne tutaj.
Wszystkie interpretacje publikowane są wraz z wnioskami przedsiębiorców. Przed opublikowaniem każdej interpretacji ZUS zobowiązany jest do usunięcia danych identyfikujących przedsiębiorcę.
Chociaż interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach i mają zastosowanie jedynie do wnioskujących przedsiębiorców, to jednak mogą okazać się bardzo pomocne dla każdego z nas w potencjalnych sporach prawnych z ZUSem.
| Zobacz również: | Rejestracja firmy za granicą |
| Nowy okres przedawnienia składek ZUS | |
| Zasiłek chorobowy a działalność gospodarcza |
