10/04/2024
Przepisy uchwalone sześć lat temu umożliwiły prowadzenie działalności bez opłacania składek ZUS. Pomimo to, ZUS uniemożliwia niektórym osobom korzystanie z tego przywileju. Nowe przepisy mają ukrócić tę praktykę.
Przypomnijmy, że nie każda osoba prowadząca działalność gospodarczą ma obowiązek jej rejestracji. Od 2018 roku obowiązują bowiem przepisy nowej Ustawy Prawo Przedsiębiorców, które wprowadziły pojęcie tzw. działalności nieewidencjonowanej.
Brak obowiązku rejestracji przez osobę prowadzącą drobną działalność gospodarczą niesie ze sobą kilka niezwykle istotnych korzyści. Najważniejszą z nich jest brak obowiązku opłacania składek ZUS (zobacz szczegóły).
Kto nie musi rejestrować działalności gospodarczej?
Zgodnie z przepisami obowiązującymi do czerwca 2023 roku, działalność nie podlegała obowiązkowi rejestracji w przypadku, gdy miesięczny przychód z takiej działalności nie przekraczał kwoty 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W lipcu 2023 roku limit ten został jednak znacząco podwyższony. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy deregulacyjnej, limit przychodów uprawniający do prowadzenia działalności nierejestrowanej od 1 lipca 2023 roku został podwyższony z 50% do aż 75% wynagrodzenia minimalnego.
Wejście w życie nowych przepisów oraz jednoczesny wzrost płacy minimalnej spowodowały, iż limit przychodów dla działalności nierejestrowanej, w samym tylko roku 2023, wzrósł z poziomu 1745 zł do kwoty aż 2700 zł. W roku 2024 limit ten wynosi zaś 3181,50 zł.
Od stycznia 2024 roku działalność gospodarcza nie musi być zatem rejestrowana tak długo, jak miesięczny przychód nie przekroczy kwoty 3181,50 zł. O tym, kto może prowadzić działalność nierejestrowaną oraz w jaki sposób rozliczać podatki oraz składki ZUS w ramach takiej działalności, piszemy szczegółowo na tej stronie.
ZUS odmawia zwolnienia ze składek ZUS
Minimalizacja formalności oraz zwolnienie z opłacania składek ZUS spowodowały, że działalność nierejestrowana z roku na rok cieszyła się coraz większą popularnością. W konsekwencji, na początku 2024 roku z możliwości takiej korzystało już 49 tys. osób. Rosnące zainteresowanie działalnością nieewidencjonowaną nie spodobało się jednak wszystkim. W szczególności zaś nie spodobało się... urzędnikom ZUS.
W wydawanych przez ZUS interpretacjach coraz częściej pojawia się opinia, iż zwolnienie ze składek ZUS w ramach działalności nierejestrowanej nie przysługuje wszystkim osobom prowadzącym działalność w takiej formie. ZUS stoi bowiem na stanowisku, iż brak obowiązku opłacania składek ZUS przy działalności nierejestrowanej dotyczy jedynie tych osób, które uzyskują przychody z tytułu handlu lub twórczości. Zwolnienie takie nie przysługuje jednak w przypadku świadczenia usług. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem ZUS, przychody z usług świadczonych w ramach działalności nierejestrowanej są przychodami uzyskiwanymi z tytułu umowy zlecenia, a co za tym idzie... podlegają pełnemu oskładkowaniu.
Interpretację taką ostatecznie potwierdziła również prezes ZUS, która w wydanej opinii stwierdziła, iż:
"W innej sytuacji są osoby, które korzystają z przepisów o działalności nierejestrowanej (...) Skoro nie prowadzą działalności gospodarczej, przepisy każą ich traktować jako osoby fizyczne zawierające umowy cywilnoprawne ze wszelkimi tego konsekwencjami, czyli koniecznością odprowadzania składek."
Co więcej, ze stanowiskiem ZUS zgadza się również Ministerstwo Pracy. Jak podaje GP, w odpowiedzi na pismo z zapytaniem w tej kwestii, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zdecydowanie potwierdziła obowiązek opłacania składek ZUS przez takie osoby.
Stanowisko ZUS poparte przez resort pracy wywraca zatem do góry nogami całą koncepcję działalności nieewidencjonowanej. Taka interpretacja przepisów powoduje bowiem, iż największa zaleta działalności nierejestrowanej, jaką jest właśnie brak konieczności odprowadzania składek ZUS, nie będzie mieć zastosowania do bardzo dużej części, jeśli nie większości osób, które z takiej formy działalności chciałyby skorzystać. Wykluczenie możliwości zwolnienia ze składek ZUS w przypadku usług powoduje bowiem, że działalność nierejestrowana pozostaje dla takich osób instrumentem w zasadzie bezużytecznym. ZUS przekreśla zatem całkowicie cel, jakiemu miało służyć to rozwiązanie.
Będzie zmiana przepisów
Odpowiedzią na działania ZUS ma być nowelizacja przepisów o działalności nierejestrowanej. Nowe przepisy przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii uściślają bowiem zapisy zawarte w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w taki sposób, aby ZUS nie mógł już więcej żądać opłacania składek ZUS od żadnej osoby prowadzącej działalność nieewidencjonowaną.
Zgodnie z nowymi przepisami, osoby świadczące usługi na podstawie umowy zlecenia zawieranej w ramach działalności nierejestrowanej, nie będą już dłużej podlegały obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.
Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2025 roku. Z pełną treścią nowelizacji można zapoznać się na tej stronie.
Jeśli chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat, zapisz się na nasz newsletter:
| Zobacz również: | Bezzwrotne wsparcie dla firm w 2024 roku |
| Kwota wolna od podatku nie wzrośnie | |
| ZUS kontroluje małe firmy | |
