Składki ZUS - Aktualne i historyczne

 

23/04/2024

(20/02/2024)

W tym roku po raz ostatni dokonamy odliczeń składki zdrowotnej. W jakiej wysokości? Ile łącznie możemy odliczyć w rozliczeniu rocznym? Jak zwiększyć korzyści z odliczenia składki zdrowotnej?

 

Zgodnie z zapowiedziami rządu, w tym roku po raz ostatni dokonamy odliczeń składki zdrowotnej. Nowe przepisy zakładają bowiem całkowitą likwidację prawa do odliczenia składki zdrowotnej zarówno od podatku, jak i odliczania jej od dochodu lub przychodu. Jakich odliczeń dokonać możemy zatem w rocznym rozliczeniu PIT składanym w roku 2024?

Przypomnijmy, że od 2022 roku osoby prowadzące działalność gospodarczą opłacają składkę zdrowotną na zasadach wprowadzonych przepisami tzw. Polskiego Ładu. Nowe zasady dotyczą jednak nie tylko wysokości samej składki zdrowotnej, lecz również sposobu i wysokości odliczeń. Różne grupy przedsiębiorców odliczą zatem składkę zdrowotną na różnych zasadach i w odmiennej wysokości. Niektóre osoby nie odliczą zaś składki zdrowotnej w ogóle.

Przypomnijmy, że zgodnie z zasadami obowiązującymi do końca 2021 roku, zapłacone składki zdrowotne odliczyć mógł każdy przedsiębiorca, według jednakowych dla wszystkich zasad. Składka zdrowotna płacona w kwocie 9% podstawy wymiaru, podlegała więc zawsze odliczeniu od podatku w kwocie równej 7,75% podstawy wymiaru.

Rozliczenie roczne za 2023 rok jest drugim z rzędu rozliczeniem, w którym zasady te nie będą już obowiązywać. Zgodnie z aktualnymi przepisami, w rozliczeniu rocznym PIT składanym w roku 2024, sposób odliczenia składki zdrowotnej zależeć będzie bowiem od wybranej formy opodatkowania. I tak:

1. Osoby rozliczające podatek ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych opłacają składkę w stałej wysokości. Stała w ciągu roku składka zdrowotna może jednak przyjąć jedną z trzech wartości, uzależnioną od wysokości przychodów przedsiębiorcy. Osoby na ryczałcie dokonają odliczenia składki zdrowotnej od przychodu. Wysokość odliczenia wynosi 50% kwoty zapłaconych w ciągu roku składek zdrowotnych.
2. Osoby rozliczające się kartą podatkową opłacają składkę zdrowotną w stałej ryczałtowej kwocie, która w 2023 roku wynosiła 314,10 zł (zobacz szczegóły). Osoby takie dokonają odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Odliczenie dokonywane jest w kwocie równej 19% zapłaconych w ciągu roku składek zdrowotnych.
3. Osoby rozliczające się podatkiem liniowym opłacają składkę zdrowotną w wysokości 4,9% osiągniętego dochodu. Osoby takie dokonają odliczenia składki zdrowotnej od dochodu do wysokości limitu, który w 2023 roku wynosił 10200 zł. Więcej na temat limitu odliczenia można przeczytać na tej stronie.
4. Osoby rozliczające się według skali podatkowej opłacają składkę zdrowotną w wysokości 9% osiągniętego dochodu. W aktualnym stanie prawnym, osoby takie nie mają jednak prawa do odliczenia składki zdrowotnej.

Jakie kwoty odliczymy zatem w rozliczeniu rocznym za 2023 rok?

 

Odliczenie składki zdrowotnej - Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

W przypadku tzw. ryczałtowców, odliczenie składki zdrowotnej od przychodu możliwe jest w kwocie równej 50% zapłaconych składek zdrowotnych.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą odlicza składki na ubezpieczenie zdrowotne na bieżąco, przy obliczaniu miesięcznych zaliczek na podatek. Dodatkowo jednak składki z całego roku wykazujemy również zbiorczo w rocznym rozliczeniu podatkowym. Ze względu na przesunięcia w terminach płatności tych składek, często występują jednak trudności w określeniu sumy składek z całego roku, która rzeczywiście podlega odliczeniu.

Składka zdrowotna za dany miesiąc jest bowiem płatna do 20. dnia miesiąca kolejnego. Zatem składkę taką odliczyć możemy dopiero od przychodu osiągniętego w tym kolejnym miesiącu. I tak, składka za miesiąc grudzień płatna jest do 20 stycznia. Jeżeli zatem zapłacimy ją dopiero w styczniu (a robi tak zdecydowana większość osób), składka taka będzie mogła zostać odliczona dopiero od przychodu osiągniętego w styczniu, a więc dopiero w rozliczeniu za kolejny rok.

Zatem składka opłacona w styczniu 2023 roku jest składką należną za miesiąc grudzień 2022 roku. Z kolei składka należna za grudzień 2023 roku, nie podlega już odliczeniu w roku 2023, ponieważ opłacona została dopiero w roku 2024.

Konsekwencją tego jest fakt, iż roczna suma składek uwzględniana w rozliczeniu rocznym za rok 2023 nie jest prostą sumą 12 identycznych składek za rok 2023. Następuje tu bowiem przesunięcie o jeden miesiąc i suma składek do odliczenia jest sumą jedenastu składek z roku 2023 (składki za miesiące styczeń 2023 - listopad 2023) oraz jednej składki z roku 2022 (składka za grudzień 2022 zapłacona w styczniu 2023 roku).

Łączna suma składek zdrowotnych dla ryczałtowców podlegająca odliczeniu za rok 2023 przedstawia się zatem następująco:

Zobacz również: Składka zdrowotna do odliczenia za 2023 rok (Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych)

Przykładowo, dla osoby której przychody kształtują się w przedziale 60-300 tys. zł, składki zdrowotne, które uwzględnimy w rozliczeniu rocznym za rok 2023 to połowa sumy jedenastu składek za 2023 rok (11 x 313,46 zł) oraz połowa jednej składki za grudzień 2022 roku (1 x 279,94 zł). Łączna kwota składek zdrowotnych do odliczenia za rok 2023 wynosi więc w tym przypadku 3728,00 zł.

Odpowiednio, dla ryczałtowców o niższych przychodach suma składek zdrowotnych do odliczenia wynosi 2236,85 zł, natomiast w najwyższym przedziale przychodowym odliczenie składek za 2023 rok wyniesie 6710,54 zł.

 

Odliczenie składki zdrowotnej - Karta podatkowa

W przypadku osób rozliczających się kartą podatkową, odliczenie składki zdrowotnej od podatku możliwe jest w kwocie równej 19% zapłaconych składek zdrowotnych.

Również i w tym przypadku, przedsiębiorca musi wziąć pod uwagę fakt, iż roczna suma składek zdrowotnych do odliczenia nie będzie prostą sumą 12 identycznych składek za rok 2023. Obowiązują tu bowiem te same zasady, jak w przypadku ryczałtowców (wyjaśnienie znajduje się powyżej).

W związku z tym, iż odliczeniu od podatku podlegają jedynie składki zapłacone w danym roku, to suma składek do odliczenia jest sumą jedenastu składek z roku 2023 (składki za miesiące styczeń 2023 - listopad 2023) oraz jednej składki z roku 2022 (składka za grudzień 2022 zapłacona w styczniu 2023 roku).

Łączna suma składek zdrowotnych dla firm na karcie podatkowej, podlegająca odliczeniu za rok 2023 przedstawia się zatem następująco:

Karta podatkowa
Składka zdrowotna za miesiąc	Płatna w miesiącu	Wysokość składki zdrowotnej	Część składki podlegająca odliczeniu od podatku
12 - 2022	01 - 2023	270,90	51,47
01 - 2023	02 - 2023	314,10	59,68
02 - 2023	03 - 2023	314,10	59,68
03 - 2023	04 - 2023	314,10	59,68
04 - 2023	05 - 2023	314,10	59,68
05 - 2023	06 - 2023	314,10	59,68
06 - 2023	07 - 2023	314,10	59,68
07 - 2023	08 - 2023	314,10	59,68
08 - 2023	09 - 2023	314,10	59,68
09 - 2023	10 - 2023	314,10	59,68
10 - 2023	11 - 2023	314,10	59,68
11 - 2023	12 - 2023	314,10	59,68
Razem		3 726,00	707,95

Zobacz również: Składka zdrowotna do odliczenia za 2023 rok (Karta podatkowa)

Przedsiębiorca na karcie podatkowej uwzględni zatem w rozliczeniu rocznym za 2023 rok kwotę równą 19% sumy jedenastu składek za 2023 rok (11 x 59,68 zł) oraz 19% jednej składki za grudzień 2022 roku (1 x 51,47 zł). Łączna kwota składek zdrowotnych do odliczenia za rok 2023 wynosi więc 707,95 zł.

 

Odliczenie składki zdrowotnej - Podatek liniowy

W przypadku tzw. liniowców zasady, na jakich odbywa się odliczenie składki zdrowotnej, są stosunkowo najbardziej klarowne. Odliczamy bowiem tyle składki zdrowotnej, ile jej zapłaciliśmy. Za 2023 rok odliczyć możemy jednak kwotę nie większą niż 10200 zł. Limit ten wzrośnie w 2024 roku. O nowym limicie odliczenia piszemy na tej stronie.

Odliczenia składki zdrowotnej dokonać można na dwa sposoby. Pierwszy polega na odliczeniu kwoty zapłaconych składek zdrowotnych od dochodu. Drugi zaś, na zaliczeniu składek do kosztów uzyskania przychodu. Wbrew pozorom, skutki podatkowe obu tych metod nie są jednakowe, a zastosowanie drugiej metody może przynieść większe korzyści dla przedsiębiorcy. Szczegółowo na ten temat piszemy w tym artykule. 

Zobacz również:	Bezzwrotne wsparcie dla firm w 2024 roku
	Zwolnienie ze składki zdrowotnej w 2024 roku
	Minimalna składka zdrowotna w 2024 roku