Składki ZUS - Aktualne i historyczne

28/06/2016

Aż 70% firm odprowadzało zawyżone składki ZUS. Większość z tych pieniędzy można odzyskać, ale tylko do końca tego roku.

Na początku tego roku firma doradcza EY przeprowadziła wśród polskich firm badanie w zakresie świadomości odprowadzanych składek wypadkowych. Badanie miało sprawdzić, czy polskie firmy płacą składki wypadkowe w odpowiedniej wysokości i czy właściciele mają świadomość możliwości obniżenia tych składek.

Wyniki badań mogą zaskakiwać. Badania te wykazały bowiem, że aż 70% polskich firm płaci składki wypadkowe w zawyżonej wysokości. Jednocześnie, właściciele firm nie mają świadomości, iż składki te można w bardzo prosty sposób obniżyć. Mało tego, okazało się również, że większość firm może wnioskować również o zwrot składek nadpłaconych w latach poprzednich.

Składka wypadkowa jest jedyną składką odprowadzaną do ZUS, w przypadku której jej stawka procentowa nie jest wartością stałą. Stawka ta waha się bowiem w przedziale od 0,4% do 3,6% (pełna tabela stawek dostępna jest tutaj). Tak duża, prawie 10-krotna rozbieżność w wysokości naliczanej składki wypadkowej zależy od branży w jakiej działa firma oraz stopnia wypadkowości ustalanego indywidualnie dla każdej firmy.

Ten drugi czynnik sprawia, iż wysokość składki wypadkowej płaconej przez daną firmę może się znacznie wahać w różnych okresach czasu. Poważny wypadek w firmie powoduje podwyższenie stawki. Z kolei brak wypadków w kolejnym roku powoduje jej spadek. Właściciele firm nie mają jednak świadomości, że stawki mogą ulegać obniżeniu i przez kolejne lata płacą często stawki zawyżone. Badania wykazały, że jedynie co trzeci przedsiębiorca kiedykolwiek sprawdzał w ZUS-ie, czy opłaca składkę wypadkową we właściwej wysokości. Jednocześnie ZUS nie jest zainteresowany obniżaniem składki "z urzędu" i nie robi tego dopóki przedsiębiorca sam nie wystąpi z odpowiednim wnioskiem.

Do obniżenia stawki składki wypadkowej często dochodzi również w przypadku zmiany kwalifikacji wypadku, który miał miejsce w przeszłości. Częstą przyczyną obniżenia składki wypadkowej jest również zmiana struktury zatrudnienia w firmie, gdy okazuje się, że zwiększono zatrudnienie na stanowiskach o mniejszej wypadkowości (np. pracownicy biurowi), jednocześnie zmniejszając zatrudnienie w produkcji, czyli tam gdzie wypadkowość ta jest większa. O zmianę obowiązującej stawki musi jednak zadbać sam przedsiębiorca, nierzadko po prostu negocjując z ZUS-em wysokość składki dla jego firmy.

Eksperci wskazują, iż problem zawyżonych i nieweryfikowanych dotąd składek dotyczy aż 70% wszystkich firm. Każda z tych firm ma możliwość obniżenia płaconych składek. Korekta wysokości składek dotyczy jednak nie tylko składek aktualnie naliczanych, ale również składek zapłaconych w przeszłości. Wiele firm, które dowiedziały się o takiej możliwości, już obecnie odzyskuje składki nadpłacone w poprzednich latach.

Za jaki okres wstecz można odzyskać nienależnie opłacone składki? Przepisy dotyczące okresu przedawnienia zmieniły się w 2012 roku (pisaliśmy o tym tutaj). Do końca 2011 roku obowiązywał 10-letni okres przedawnienia. Obecnie zaś obowiązuje okres 5-letni. Przepisy zostały jednak skonstruowane w taki sposób, że aż do końca roku 2016, nienależnie opłacone składki można odzyskać przy zastosowaniu starego terminu przedawnienia, czyli za 10 lat wstecz. Co ważne, wydłużony okres przedawnienia można wykorzystać tylko do grudnia 2016 roku. Tylko do tej daty można wnioskować o zwrot nadpłaconych składek za lata 2007-2011.

Konstrukcja przepisów wprowadzonych w 2012 roku sprawia, że jednego dnia firmy stracą możliwość wnioskowania o zwroty za te właśnie lata. W związku z tym, od 1 stycznia 2017 roku można będzie wnioskować o zwrot nienależnie opłaconych składek już tylko za lata 2012-2016. Warto więc wykorzystać drugą połowę 2016 roku do zweryfikowania, czy składki odprowadzane w naszej firmie nie były zawyżane oraz na ewentualne złożenie wniosku o zwrot nadpłaconych składek.

Jeśli okaże się, że firma przez 10 lat płaciła składki w zawyżonej wysokości, to oszczędności wynikające z potencjalnych zwrotów mogą sięgać pokaźnych kwot. Eksperci szacują, że w przypadku dużych firm, kwoty zwrotów będą sięgały milionów złotych. Jednak nawet w przypadku najmniejszych firm, zwroty dokonywane przez ZUS mogą stanowić spore oszczędności dla budżetu przedsiębiorcy.