26/05/2015
(16/02/2013)
Przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych umożliwiają prosty sposób na legalne ominięcie obowiązku opłacania składek ZUS z tytułu umowy zlecenia. Z rozwiązania tego można jednak korzystać tylko do końca tego roku.
Do końca 2015 roku osoby zawierające umowy zlecenia mają wciąż możliwość uniknięcia obciążeń związanych ze składkami ZUS. Zmiany, w znacznym stopniu uniemożliwiające ten mechanizm, wejdą bowiem w życie dopiero od 1 stycznia 2016 roku. Poniżej opisujemy, w jaki sposób zleceniobiorca może otrzymywać znacznie wyższe wynagrodzenie, dzięki uniknięciu oskładkowania umowy zlecenia.
Co do zasady, każda umowa zlecenie podlega oskładkowaniu. Wyjątki od tej zasady dotyczą przypadków, w których mamy do czynienia ze zbiegiem tytułów ubezpieczeń. W tym przypadku problem polega jednak na tym, iż zazwyczaj taki zbieg tytułów jest możliwy do zastosowania jedynie wtedy, gdy wynagrodzenie z drugiego tytułu jest nie mniejsze niż graniczna wartość określona w ustawie. Jednak nie zawsze. Istnieje bowiem przypadek, w którym drugi tytuł do ubezpieczenia powoduje zniesienie obowiązku ubezpieczenia z pierwszego tytułu, niezależnie od wysokości wynagrodzenia.
Na wstępie opiszemy generalną zasadę zbiegu tytułów ubezpieczeń i przypadki "klasyczne", w których zwolnienie z opłacania składek ZUS wymaga osiągnięcia określonego wynagrodzenia. W dalszej części artykułu opiszemy metodę, która takiego minimalnego wynagrodzenia nie wymaga.
Umowa zlecenie i umowa o pracę
Osoba wykonująca czynności w ramach umowy zlecenia oraz jednocześnie zatrudniona na umowę o pracę jest obowiązkowo ubezpieczona z tytułu umowy o pracę. Z tego tytułu pracodawca odprowadza za pracownika wszystkie składki ZUS, tj. składkę zdrowotną, emerytalną, rentową, chorobową, wypadkową oraz składkę na Fundusz Pracy.
Jeżeli zatem taki pracownik wykonuje jednocześnie pracę na podstawie umowy zlecenie, to dochodzi do tzw. zbiegu tytułów ubezpieczeń. Oznacza to, że taka osoba może być zwolniona z opłacania składek ZUS z tytułu umowy zlecenia. Są jednak dwa warunki:
-
umowa zlecenie musi być wykonywana na rzecz podmiotu innego niż pracodawca oraz
-
z tytułu umowy o pracę, należy osiągać wynagrodzenie równe co najmniej ustawowemu minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (sprawdź ile wynosi obecnie minimalne wynagrodzenie za pracę)
Jeżeli te warunki są spełnione, nie ma obowiązku odprowadzania składek ZUS z tytułu umowy zlecenia. Wyjątek stanowi składka zdrowotna, którą należy opłacić zawsze i z każdego tytułu, a więc również w takim przypadku z umowy zlecenia.
Umowa zlecenie i działalność gospodarcza
W podobny sposób do zbiegu tytułów ubezpieczeń dochodzi w przypadku, gdy osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, prowadzi jednocześnie działalność gospodarczą. Również i w tym przypadku umowa zlecenie może nie podlegać obciążeniu składkami ZUS, pod warunkiem jednak, iż z tytułu działalności gospodarczej osoba taka opłaca co najmniej obowiązkowe minimalne składki ZUS (sprawdź aktualne minimalne składki ZUS z tytułu działalności gospodarczej).
W tym przypadku zbieg tytułów ubezpieczeń działa również w drugą stronę. Osoba pracująca na podstawie umowy zlecenia, może nie opłacać składek ZUS z tytułu działalności gospodarczej. W tym przypadku warunkiem koniecznym do uzyskania takiego zwolnienia jest osiąganie z tytułu umowy zlecenia dochodu równego co najmniej minimalnej podstawie wymiaru składek z działalności gospodarczej. Tę minimalną podstawę składek z tytułu działalności gospodarczej, można znaleźć na stronie archiwum składek ZUS (w kolumnie nr 3), a dla nowych przedsiębiorców - w archiwum preferencyjnych składek ZUS (również w kolumnie nr 3).
Jeżeli z tytułu umowy zlecenia osiągasz dochód wyższy od wartości przedstawionej w tabeli, to umowa zlecenie może być Twoim jedynym tytułem ubezpieczenia. W takim przypadku, z tytułu działalności gospodarczej opłacasz obowiązkowo jedynie składkę zdrowotną.
Dwie umowy zlecenia
Przypadki przedstawione powyżej mają jeden poważny mankament - aby być zwolnionym z opłacania składek ZUS z jednego tytułu, należy opłacić spore składki ZUS z drugiego tytułu. Tej wady nie posiada trzeci sposób. Polega on na zawarciu dwóch umów zlecenia.
Osoba, która osiąga dochody z dwóch lub więcej umów zlecenia, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom jedynie z tytułu jednej z tych umów. Nie ma przy tym znaczenia jakie dochody osiągane są z poszczególnych umów zlecenia.
Z której umowy zlecenia składki ZUS muszą być opłacane? Zasadniczo, składki odprowadzane są z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Przepisy ustawy umożliwiają jednak zmianę tytułu ubezpieczenia i wybór dla celów ubezpieczenia dowolnej z umów. Dla celów obciążenia składkami ZUS możemy więc wybrać tę umowę, która opiewa na najniższą kwotę wynagrodzenia. W ten sposób zminimalizujemy obciążenia składkami ZUS.
Przykład
W dniu 1 stycznia 2012 r. Pani Ewa rozpoczęła wykonywanie czynności w ramach umowy zlecenia. Miesięczne wynagrodzenie z tej umowy zlecenie wynosi 3000 zł. Od 1 lutego 2012 r. Pani Ewa wykonuje również pracę w ramach drugiej umowy zlecenia, z której osiąga wynagrodzenie w kwocie 100 zł.
W miesiącu styczniu jedynym tytułem ubezpieczenia będzie dla Pani Ewy pierwsza umowa zlecenia na kwotę 3000 zł. Ta kwota zostanie pomniejszona o następujące składki:
- składka zdrowotna - 239,60 zł
- składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalna, rentowa) - 337,80 zł
W miesiącu lutym Pani Ewa wykonywała dwie umowy zlecenia. W związku tym ma prawo wybrać, z której z nich będzie podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom. Aby zmniejszyć obciążenia składkami ZUS, Pani Ewa ma prawo wybrać jako tytuł obowiązkowego ubezpieczenia drugą umowę zlecenie opiewającą na kwotę 100 zł. Ta kwota zostanie pomniejszona o następujące składki:
- składka zdrowotna - 7,99 zł
- składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalna, rentowa) - 11,26 zł
Natomiast wynagrodzenie z pierwszej umowy zlecenia pomniejszone zostanie w tym przypadku jedynie o składkę zdrowotną.
Widzimy więc, iż wybór drugiej umowy zlecenia jako obowiązkowego tytułu ubezpieczenia, pozwala na znaczące oszczędności, które w praktyce oznaczają całkowite uniknięcie składek na ubezpieczenie społeczne z umowy opiewającej na wyższą kwotę.
Dwie umowy zlecenia z tym samym zleceniodawcą
Podobne zasady, jak te opisane powyżej, obowiązują w przypadku gdy kilka umów zlecenia zostanie zawartych z tym samym zleceniodawcą. W tym przypadku jednak musimy pamiętać, iż zwolnienie z opłacania składek ZUS ma zastosowanie tylko wówczas, gdy różny jest zakres prac wykonywanych w ramach poszczególnych umów zlecenia. W przypadku gdy zleceniobiorca będzie wykonywał taką samą pracę w ramach kilku umów zlecenia zawartych z tą samą firmą, składki ZUS powinny być odprowadzone ze wszystkich tych umów.
| Zobacz również: | Jak uniknąć ZUS? |
| Kiedy nie trzeba płacić składek na Fundusz Pracy? | |
| Zasiłek chorobowy a działalność gospodarcza |
