30/11/2023
Do Sejmu trafiła ustawa likwidująca obowiązek opłacania składek ZUS. Przedsiębiorca sam miałby decydować, czy chce opłacać składki na ubezpieczenia społeczne.
Przypomnijmy, że partie tworzące obecną koalicję sejmową zadeklarowały przed wyborami wprowadzenie daleko idących zmian w zakresie opłacania składek ZUS przez osoby prowadzące działalność gospodarczą . O obietnicy powrotu do starej składki zdrowotnej pisaliśmy już tutaj.
Składka zdrowotna to jednak nie wszystko. Dwa największe komitety wyborcze obiecały bowiem także poważne zmiany w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne.
W programie Trzeciej Drogi znalazł się punkt dotyczący dobrowolności składek ZUS. W trakcie kampanii wyborczej, treść tego punktu programu została jednak zmodyfikowana i ostatecznie Trzecia Droga złożyła obietnicę wprowadzenia "dobrowolnych składek ZUS dla mikrofirm zagrożonych niewypłacalnością". Więcej na temat podatkowych obietnic Trzeciej Drogi można przeczytać tutaj.
Kto i na jakich zasadach w praktyce miałby skorzystać z przywileju takich dobrowolnych składek ZUS? Tego wciąż nie wiemy, gdyż wśród wielu różnych projektów ustaw złożonych już w tej kadencji Sejmu, nadal nie ma projektu dotyczącego zmian w oskładkowaniu przedsiębiorców.
Obietnicę zmian w systemie opłacania składek ZUS złożyła również Koalicja Obywatelska. Ten komitet wyborczy obiecał z kolei wprowadzenie "urlopu dla przedsiębiorców", polegającego na tym, iż jeden miesiąc w roku byłby całkowicie wolny od składek ZUS. Co więcej, zgodnie z deklaracją programową KO, urlop taki miał być płatny. Za okres urlopu przedsiębiorca miał bowiem otrzymywać świadczenie urlopowe w wysokości połowy płacy minimalnej, tj. w kwocie 2150 zł. Więcej na temat podatkowych obietnic Koalicji Obywatelskiej można przeczytać tutaj.
Również i te obietnice do dnia dzisiejszego nie znalazły się wśród priorytetowych działań nowego Sejmu. Pomimo prawie dwudziestu złożonych już w obecnym Sejmie projektów ustaw, nie ma ani jednego aktu złożonego przez KO, który zakładałby zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych. Fakt ten może dziwić tym bardziej, gdy weźmiemy pod uwagę fakt, iż wprowadzenie płatnego urlopu dla przedsiębiorców miało nastąpić w ciągu pierwszych 100 dni rządów nowej koalicji (zobacz więcej).
Nowe składki ZUS na zasadzie dobrowolności
Projekt zmian w opłacaniu składek ZUS złożyli jednak posłowie innego klubu poselskiego. Do Sejmu wpłynął bowiem projekt ustawy zgłoszony przez grupę posłów Konfederacji, zakładający stopniową likwidację przymusu opłacania składek ZUS i wprowadzenie w ciągu kilku lat całkowitej dobrowolności w tym zakresie.
Zgodnie z tym projektem, już w pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów, opłacanie składek ZUS stałoby się całkowicie dobrowolne, ale jedynie w przypadku mikroprzedsiębiorców. Małe i średnie firmy zwolnione zostałyby z obowiązku opłacania składek w drugim roku obowiązywania ustawy. Z kolei w trzecim roku, dobrowolność oskładkowania znalazłaby zastosowanie również w przypadku firm dużych.
Co istotne, zgłoszony projekt dotyczy jedynie składek na ubezpieczenia społeczne, tj. składki emerytalnej, rentowej, chorobowej i wypadkowej. Dla przypomnienia, bez wprowadzenia żadnych zmian w ustawie, łączna wysokość tych czterech obowiązkowych składek, od Nowego Roku ma wynieść aż 1600 zł. O nowych wartościach składek na 2024 rok pisaliśmy w tym artykule.
Choć wprowadzenie całkowitej dobrowolności w opłacaniu składek ZUS może wydawać się posunięciem radykalnym, to wbrew pozorom, nie jest to rozwiązanie ani nowatorskie, ani niesprawdzone. Zgodnie z informacjami zawartymi w uzasadnieniu do ustawy, podobne rozwiązanie funkcjonuje już w Niemczech. W Bułgarii i Czechach przedsiębiorcy mogą dobrowolnie ubezpieczać się na okoliczność choroby, macierzyństwa czy wypadku przy pracy. We Francji z kolei wprowadzona została dobrowolność ubezpieczenia na okoliczność wypadku przy pracy, choroby zawodowej czy bezrobocia.
W uzasadnieniu do ustawy podaje się również przykład dobrowolnych ubezpieczeń wypadkowych i chorobowych w Hiszpanii i Portugalii oraz dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych w takich krajach jak Litwa, Estonia, Szwajcaria czy Nowa Zelandia.
Na wyrost przedstawiane są zazwyczaj także obawy dotyczące uszczuplenia przychodów samego ZUS. Według autorów projektu, wprowadzenie dobrowolności składek ZUS poskutkowałoby bowiem zmniejszeniem rocznego budżetu ZUS o zaledwie 3,4 mld zł. Dla porównania, roczny koszt obiecanego przed wyborami "babciowego" miał wynieść aż 9 mld zł.
Złożony w Sejmie projekt ustawy zakłada wprowadzenie dobrowolności składek ZUS już od 1 stycznia 2024 roku. Pełna treść przepisów wraz z uzasadnieniem dostępna jest tutaj.
Jeśli chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat, zapisz się na nasz newsletter:
| Zobacz również: | Rusza bon paliwowy. 1400 zł do wydania na dowolne paliwo. |
| Nowy plik JPK: Będą nowe oznaczenia faktur. | |
| Urzędnik sprawdzi, czy rzeczywiście prowadzisz firmę. | |
