06/06/2023
Przedsiębiorcy, którzy w rocznym rozliczeniu wykazali nadpłatę składki zdrowotnej, będą zmuszeni do zapłaty wyższego podatku dochodowego. Niektórzy z tego tytułu zapłacą również... większą składkę zdrowotną.
Przypomnijmy, że osoby prowadzące działalność gospodarczą w tym roku po raz pierwszy zobowiązane zostały do złożenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Złożenie deklaracji rozliczeniowej związane było ze zmianami w sposobie rozliczania składki zdrowotnej, jakie weszły w życie w zeszłym roku.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej było obowiązkowe dla wszystkich tych przedsiębiorców, którzy w zeszłym roku jako formę opodatkowania wybrali podatek liniowy, ryczałt lub skalę podatkową. W wyniku rozliczenia, na koncie przedsiębiorcy mogła powstać niedopłata, którą należało uiścić na rachunek ZUS lub nadpłata. W tym drugim przypadku przedsiębiorca mógł wnioskować o zwrot nadpłaty na swój rachunek bankowy lub zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych składek ZUS. Szczegółowo na temat zasad rocznego rozliczenia składki zdrowotnej pisaliśmy w tym artykule.
Nadpłata powoduje podwyższenie dochodu
Termin rocznego rozliczenia składki zdrowotnej upłynął 22 maja (zobacz szczegóły). Do 1 czerwca zaś osoby prowadzące działalność gospodarczą miały czas na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty. Termin ten ostatecznie został wydłużony przez ZUS do 5 czerwca (zobacz szczegóły). Według danych ZUS, nadpłatę składki zdrowotnej w swoich rozliczeniach wykazało aż 1,4 mln przedsiębiorców.
Większość z tych osób nie była jednak wcześniej świadoma, iż wykazanie nadpłaty składki zdrowotnej wiązać się będzie z dalszymi konsekwencjami księgowo-podatkowymi. A te dotyczyć będą zarówno podatku dochodowego, jak i wysokości przyszłej składki zdrowotnej. Dlaczego?
Zgodnie z przepisami obowiązującymi od połowy zeszłego roku, składka zdrowotna zaczęła ponownie podlegać odliczeniom od dochodu (w przypadku podatku liniowego) lub odliczeniom od przychodu (w przypadku ryczałtu). Oznacza to, że zapłacone w 2022 roku składki zdrowotne pomniejszały dochód lub przychód przedsiębiorcy.
W przypadku tzw. liniowców, składka zdrowotna w 2022 roku mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu lub zostać odliczona od dochodu (o tym, która z tych dwóch metod jest dla przedsiębiorcy bardziej opłacalna, pisaliśmy w tym artykule). Zaliczenie składki w koszty lub odliczenie od dochodu przysługiwało w ramach ustawowego limitu który w 2022 roku wynosił 8700 zł (w tym roku limit wzrósł do 10200 zł).
Wykazanie nadpłaty w rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej powoduje jednak zmniejszenie kosztu uzyskania przychodu lub obniżenie wartości odliczenia. W obu przypadkach prowadzi to do podwyższenia podstawy opodatkowania, a w konsekwencji - do powstania wyższego zobowiązania z tytułu podatku dochodowego.
Konieczność dopłaty podatku dochodowego w takim przypadku potwierdziło już Ministerstwo Finansów, które w piśmie skierowanym do RP poinformowało, iż:
"Korekty dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych zaliczona do kosztów mieści się w nadpłacie."
Przedsiębiorca na podatku liniowym, który w ramach ustawowego limitu dokonał zaliczenia składki zdrowotnej do kosztów, będzie musiał zatem już w kolejnym miesiącu - po powiększeniu dochodu o kwotę nadpłaty - zapłacić 19% podatku również od kwoty tej nadpłaty.
Nieco inaczej wyglądać będzie sytuacja liniowca, który zapłacone składki zdrowotne odliczał od dochodu (a nie zaliczał w koszty). W takim przypadku bowiem kwota nadpłaty powiększy dochód dopiero w rozliczeniu rocznym PIT.
Nadpłata powoduje też... wzrost składki zdrowotnej
Korekta dochodu i zwiększenie podatku do zapłaty to jednak nie wszystko. Dochód firmy stanowi bowiem również podstawę do wyliczenia wartości należnej składki zdrowotnej. Obniżenie kosztu i tym samym zwiększenie dochodu oznacza zatem zwiększenie podstawy dla składki zdrowotnej.
Powiększenie dochodu o kwotę nadpłaty powoduje zatem, iż od nadpłaty tej przedsiębiorca zobowiązany będzie odprowadzić dodatkowo 9% tytułem... kolejnej składki zdrowotnej. Co istotne, "składka zdrowotna od nadpłaty" dotknie jednak tylko tych liniowców, którzy składki zaliczali do kosztów uzyskania przychodu. Konsekwencja ta nie dosięgnie zaś tych liniowców, którzy odliczali składki zdrowotne od dochodu.
Większy podatek również na ryczałcie
Wyższy podatek z tytułu nadpłaty składki zdrowotnej dotknie nie tylko liniowców. Z konsekwencją tą muszą się bowiem liczyć również osoby rozliczające podatek za zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Przypomnijmy, że w przypadku ryczałtowców, odliczeniu od przychodu podlega połowa zapłaconych składek zdrowotnych. Uzyskanie nadpłaty składki zdrowotnej powiększa zatem przychód przedsiębiorcy i powoduje konieczność zapłaty wyższego podatku. Doliczenie wartości nadpłaty składki zdrowotnej do przychodu ryczałtowca zostanie jednak dokonane dopiero przy okazji rocznego rozliczenia podatku.
Ryczałtowców nie dotknie też konsekwencja w postaci wyższej składki zdrowotnej. Przychód powiększony przez nadpłatę składki nie wpłynie bowiem na podstawę wymiaru składki zdrowotnej.
Kto nie musi się obawiać?
Wśród osób, które zobowiązane były w tym roku do złożenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej, konsekwencji podatkowych z powodu nadpłaty nie musi się obawiać tylko jedna grupa podatników. Mowa o przedsiębiorcach rozliczających podatek według skali podatkowej, w przypadku których nie przysługuje jakiekolwiek odliczenie składki zdrowotnej.
Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej powoduje, iż nadpłata i zwrot składki nie wpływają w żaden sposób ani na podstawę opodatkowania, ani na podstawę składki zdrowotnej. Więcej na temat rocznego rozliczenia składki zdrowotnej dla poszczególnych grup przedsiębiorców, piszemy w tym artykule.
Jeśli chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat, zapisz się na nasz newsletter:
| Zobacz również: | Rusza wsparcie finansowe dla małych firm |
| Niższe składki ZUS dłużej aż o rok | |
| Będzie kolejna duża podwyżka składek ZUS | |
