28/02/2024
Rząd zapowiada zmiany w opłacaniu składki zdrowotnej przez przedsiębiorców. Rozważane są dwa różne warianty zmian. Żaden z nich nie zakłada jednak powrotu do starego systemu rozliczeń. Obciążenie składką zdrowotną ma być wciąż kilkukrotnie wyższe niż pod rządami starej ustawy.
Przypomnijmy, że oba czołowe ugrupowania polityczne, tworzące obecną koalicję rządzącą, zapowiadały w kampanii wyborczej powrót do starych zasad rozliczeń składki zdrowotnej (zobacz szczegóły).
Zgodnie z obietnicą Koalicji Obywatelskiej zawartej w "100 konkretach na pierwsze 100 dni rządów", po wyborach nastąpić miał szybki "powrót do ryczałtowego systemu rozliczania składki zdrowotnej".
Z kolei Trzecia Droga obiecała wyborcom, iż swoje rządy zacznie od zmian w składce zdrowotnej. Zmiany te polegać miały na wprowadzeniu "równej dla wszystkich składki zdrowotnej" oraz przywróceniu możliwości odliczania tej składki od podatku. Pełne deklaracje obu partii w zakresie składki zdrowotnej dostępne są na tej stronie.
Zmiany tak, ale Polski Ład zostaje
Pierwsze 100 dni rządów mija już za niespełna miesiąc. Aż do tej pory nowy rząd konsekwentnie milczał jednak w kwestii zmian w składce zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą. W końcu jednak pewne światło na sprawę rzuciło posiedzenie sejmowej podkomisji stałej ds. przedsiębiorczości. Z wypowiedzi wiceministra Zdrowia, Wojciecha Koniecznego wyniknęły dwa zasadnicze konkrety.
Pierwszy z nich dotyczy terminu wdrożenia nowych regulacji. Według wypowiedzi ministra, zmiany na pewno nie wejdą w życie w tym roku. Oznacza, to że nowe zasady zaczną obowiązywać nie wcześniej jak w roku 2025.
Drugi konkret odnosi się do zakresu planowanych zmian. Wiceminister poinformował bowiem, iż wykluczony jest powrót do starych zasad naliczania składki zdrowotnej:
"Nie należy oczekiwać powrotu do stanu sprzed wprowadzenia Polskiego Ładu. (...) Powrót do starego systemu, czyli wycofanie się z Polskiego Ładu zupełnie, spowodowałby uszczuplenie składek w tym roku na poziomie około 9,5 mld zł."
Co zatem planuje rząd w sprawie składki zdrowotnej na kolejne lata? Na stole leżą obecnie dwa rozwiązania.
Dwa warianty. Żaden nie przywraca starych zasad.
Oba przedstawione przez rząd rozwiązania, co do zasady, dotyczą liniowców oraz przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej. Zmiany prawdopodobnie nie dotknęłyby zatem firm na ryczałcie.
Pierwsze z rozważanych przez rząd rozwiązań miałoby polegać na umożliwieniu przedsiębiorcy opłacania składki zdrowotnej w stałej ryczałtowej kwocie, przy czym roczną podstawę wymiaru tej składki wciąż stanowiłby dochód firmy. Przedsiębiorca mógłby zatem odprowadzać co miesiąc jednakową kwotę daniny, ale na koniec roku i tak musiałby wyliczyć kwotę rocznej składki zdrowotnej w oparciu o uzyskany w tym roku dochód. Różnica wynikająca z takiego rozliczenia podlegałaby wpłacie do ZUS lub zwrotowi na konto firmy.
Co do zasady więc obciążenie składką zdrowotną w tym wariancie byłoby dokładnie takie samo jak obecnie. Jedyną korzyścią dla przedsiębiorcy byłoby pewne uproszczenie płatności polegające na wpłacaniu jednakowych zaliczek miesięcznych na składkę. Rozwiązanie to nie eliminuje jednak problemu rocznego rozliczenia składki zdrowotnej ani tym bardziej wysokich obciążeń finansowych z tytułu składki, które ostatecznie pozostaną dokładnie takie same jak obecnie.
Drugi z przedstawionych wariantów opiera się na systemie, jaki obecnie funkcjonuje już w przypadku przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (zobacz tutaj). W tym rozwiązaniu zatem również dla pozostałych firm ustalone zostałyby trzy różne kwoty składki ryczałtowej, płatnej co miesiąc w tej samej kwocie. O tym, którą z trzech ryczałtowych stawek płaciłby przedsiębiorca, decydowałby poziom przychodów osiąganych przez firmę.
Przypomnijmy, że w obecnym systemie, ryczałtowców obowiązują następujące progi przychodowe i związane z nimi ryczałtowe kwoty składki zdrowotnej:
- przychody < 60 000 zł rocznie -> miesięczna składka zdrowotna 419,46 zł (zobacz szczegóły)
- przychody 60 000 - 300 000 zł rocznie -> miesięczna składka zdrowotna 699,11 zł (zobacz szczegóły)
- przychody > 300 000 zł rocznie -> miesięczna składka zdrowotna 1258,39 zł (zobacz szczegóły)
Według informacji przekazanych przez resort zdrowia, w tym wariancie przedsiębiorca uzyskałby możliwość wyboru. Na początku roku mógłby bowiem zdecydować, czy chce opłacać składkę ryczałtem (według progów przychodowych) czy też pozostać przy składce naliczanej jako procent od dochodu.
Nowa składka nawet 16 razy wyższa
Ministerstwo nie uściśliło, czy progi przychodowe decydujące o wartości składki, będą tożsame z progami obowiązującymi obecnie ryczałtowców. Minister nie wspomniał również nic o przywróceniu możliwości odliczania nowej składki zdrowotnej.
Zakładając jednak że w przypadku skali podatkowej i podatku liniowego, przedsiębiorca mógłby skorzystać z zasad identycznych, na jakich składkę opłaca obecnie ryczałtowiec, możemy wyliczyć obciążenia finansowe wynikające z takiej "nowej" składki zdrowotnej i porównać je z obciążeniami wynikającymi ze starego systemu.
W starym systemie, funkcjonującym do końca 2021 roku, jednakowa dla wszystkich składka zdrowotna ustalana była jako 9% od kwoty 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw za czwarty kwartał roku poprzedniego.
Gdyby system ten obowiązywał do dziś, jednakowa składka zdrowotna dla wszystkich przedsiębiorców wynosiłaby 524 zł. Z tej kwoty jednak aż 452 zł podlegałoby odliczeniu od podatku. Oznacza to, że realny koszt ubezpieczenia zdrowotnego dla przedsiębiorcy wyniósłby jedynie 72 zł.
W systemie proponowanym obecnie przez rząd, dla przychodów poniżej 60 tys. zł rocznie, składka zdrowotna byłaby niższa niż w starym systemie i wyniosłaby tylko 419 zł. Należy jednak pamiętać, że nowej składki nie możemy odliczyć od podatku. Zakładając jednak, że liniowiec mógłby połowę tej składki odliczyć od dochodu (podobnie jak ryczałtowiec może ją obecnie odliczać od przychodu), osiągnąłby pewną korzyść podatkową. Byłaby ona jednak znacznie niższa i wyniosłaby:
(419 / 2) * 19% = 40 zł
Realny koszt ubezpieczenia zdrowotnego dla liniowca wyniósłby zatem:
419 - 40 = 379 zł
Przypomnijmy, że w starym systemie to rzeczywiste obciążenie (po uwzględnieniu korzyści podatkowej) wynosiło jedynie 72 zł. W nowym systemie, realne obciążenie finansowe dla liniowca byłoby zatem ponad 5-krotnie wyższe.
Jeszcze gorzej sytuacja wygląda dla firmy o przychodach 60-300 tys. zł. W tym przypadku realny miesięczny koszt składki zdrowotnej w nowym systemie wyniósłby 633 zł, tj. 9-krotnie więcej niż w starym systemie.
Z kolei dla przychodów powyżej 300 tys. zł, realne obciążenie składką wyniosłoby 1139 zł, czyli aż 16-krotnie więcej niż w rzekomo "przywróconym" starym systemie. Czy na pewno o to chodziło w złożonej przedsiębiorcom obietnicy?
Jeśli chcesz otrzymywać bieżące informacje na ten temat, zapisz się na nasz newsletter:
| Zobacz również: | Rabaty na paliwo w 2024 roku. |
| Składka zdrowotna na 2024 rok | |
| Minimalna składka zdrowotna w 2024 roku | |
